Toroslar'ın yüksek kesimlerindeki sedir ormanlarında yetişen "sedir mantarı" köylülerin ekmek kapısı oldu. Karaman'ın Sarıveliler ilçesine bağlı Dumlugöze köyünde yaşayanlar, sonbahar aylarını dört gözle bekliyor. Etrafı sarp dağlar ve sedir ormanları ile kaplı Dumlugöze'de sonbaharın ilk yağmurları ile mantar mesaisi başlıyor. Toroslar'da sonbahar aylarında sedir ormanlarında toprağı kabartarak kendini gösteren sedir mantarı, köylülerin en önemli geçim kaynağı.

Dumlugöze köyü Muhtarı Mehmet Akkol, sedir mantarının eylül ayının sonlarından başlayarak, aralık ayı sonuna kadar toplanabildiğini söyledi.
Yağışlara bağlı olarak mantarın bazen çok bazen de az yetiştiğini ifade eden Akkol, şunları kaydetti:
"Çok olduğu zaman fiyatlar düşük olur. Az olduğu zaman da fiyatlar yükselir. Şu anda köydeki tüccarlar mantarı kalitesine göre 5 lira ile 15 lira arasında alıyor. Mantarın az olduğu senelerde bu rakam 50 liraya kadar çıkar. Buradan tüccarların topladığı mantarlar önce Antalya'ya götürülüyor. Orada tesislerde temizlenen ve paketlenen mantarlar Japonya'ya ihraç ediliyor. Bu mantarı en çok Japonlar tüketiyor. Yüksek rakamlarla satıldığını duyuyoruz. Antalya bu işin merkezi."

Sarp dağlarda mantar topluyorlar
Akkol, mantarın köye ekonomik katkısının önemine dikkati çekerek, şöyle devam etti:
"Köyümüzde tarım alanları çok az. Eskiden keçi çok yetişirdi. Şimdi yasak olduğu için keçi sürüleri de kalmadı. Yani köyün belli başlı bir geliri yok. Onun için toplanıp satılan mantar çok önemli. Mantardan köyümüze 400 bin ile 500 bin lira arasında para giriyor. Sabahın erken saatlerinde yola çıkan köylüler sarp dağlardaki sedir ormanlarına çıkıp mantar toplamaya başlıyorlar. Hava kararırken köye dönüp topladıkları mantarları satıyorlar. Kış öncesi insanlar kazandıkları para ile ihtiyaçlarını gideriyorlar."
Yaşlı genç demeden mantar toplayarak aile bütçesine katkı sağlayan köylüler ise mantarı toplarken çok dikkatli olunması gerektiğini, çünkü doğada sedir mantarına benzeyen zehirli mantarların da olduğunu ifade ettiler.

Japon mantarı olarak da biliniyor
Antalya'da mantar ihracatı yapan Zafer Duru da 1995 yılından beri Japonya'ya mantar ihraç ettiklerini belirterek, "O zaman bu işi yapan başka firma yoktu. Şimdi 4 tane firma var. Yıllık hava şartlarına göre senelik 60 ile 200 ton arasında mantar toplanıyor" dedi.
Sedir mantarının çok az bir kısmının Antalya'da tüketildiğini, tamamına yakınının Japonya'ya gönderildiğini anlatan Duru, "Başka ihraç edilen ülke yok. Satın aldığımız mantarı ilk önce temizliyor ve sınıflandırıyoruz. Büyüklüğü ve kalitesine göre 16 sınıfa ayrılıyor. Paketledikten sonra hava yolu ile gönderiyoruz. Sadece Japonlar tarafından alındığı için bizim piyasada bu mantar çeşidi Japon mantarı diye de biliniyor" diye konuştu.