Gıdavitrini - Sabahları dişlerinizde ağrı ile mi uyanıyorsunuz? Güne yorgun ve halsiz mi başlıyorsunuz? Bütün gece uykunuzda dişlerinizi mi gıcırdatıyorsunuz? Eğer bu sorulara evet yanıtını veriyorsanız ve güne bu şikayetlerle başlayarak gün içinde yoğun stres yaşıyorsanız “Bruksizm” hastası olabilirsiniz. Diş gıcırdatma ve diş sıkma hastalığı olarak bilinen “bruksizm”,  stresli ve agresif kişilerle; rekabetçi ve mükemmeliyetçi yönetici meslek grubunda olanlarda daha çok görülüyor.

Memorial Etiler Tıp Merkezi Ağız Diş ve Çene Hastalıkları Bölümü’nden Dt. Hacer Esved Alireisoğlu, bruksizm hastalığına yol açan nedenler ve hastalığın tedavi şekli hakkında bilgi verdi.

Bruksizm rekabetçi yöneticilerin hastalığı
Son yıllarda sıkça rastlanan bir şikayet haline gelen “bruksizm”, çene eklem problemlerine yol açan diş gıcırdatma ve diş sıkma alışkanlığıdır. Genellikle uyku sırasında olan bu durum bazı kişilerde  gün içerisinde de ortaya çıkabilir. Sık görülen uyku bozukluklarından biri olan bruksizm  doğumsal değil, hastaların kişilik yapısıyla tetiklenebilir. Hastalığın psikolojik ve fizyolojik sebepleri vardır. Stres bruksizmin nedenleri arasında önemli bir  faktördür. Stresli bir  hayat tarzı olan yöneticilerin mükemmeliyetçi,  rekabetçi oldukları düşünülürse;  bu hastalığa yönetici konumundaki kişilerde daha sık rastlanır. “Malokluzyon” denilen dişlerin diziliş ve sıralanışındaki bozukluklar ve kapanış bozuklukları da sebepler arasındadır.

Agresif ve rekabetçi kişiler risk grubunda
Hastalığın kadın ve erkekte görülme olasılığı çok farklı  olmamakla birlikte; agresif, titiz, rekabetçi kişiler bruksizm için risk grubundadır. Stres sonucu kimilerinde ağız ve diş ile ilgili problemler ilk olarak ortaya çıkarken, kimilerindeyse; mide, baş ağrısı, boyun ağrıları gibi durumlar ilk olarak görülebilir.

Sabahları kulak ağrısı ve yutkunma güçlüğü çekenler dikkat!
Bruksizm tanısı genellikle hastalığın ilerleyen zamanlarına kadar konulamaz; çünkü çoğu insan  bu alışkanlığının farkında değildir. Şikayetler ortaya çıkmadan hastanın bunu fark edebilmesi zordur. Diş sıkmaya gıcırdatma da eşlik ediyorsa çıkan ses etraf tarafından fark edilir. Bruksizm hastaları çoğunlukla; sabah kalkıldığında eklemlerde, çiğneme kaslarında ağrı, baş ve boyuna yayılan ağrı, kulak ağrısı, yorgunluk, yutkunma güçlüğü, dişlerde ağrı veya hassasiyet ve çene ekleminde ses şikayetiyle doktora başvururlar. 

Diş gıcırdatma hastalığına botox tedavisi
Bruksızm, diş hekimi ve nöroloji, psikiyatri gibi birçok branşın belli seviyelerde ilgilendiği bir rahatsızlıktır. Durum fizyolojikse öncelikle diş hekimi müdahalesi şarttır. Eğer durumda psikolojik bir tablo söz konusu ise psikiyatri ile birlikte diş hekimleri kombine tedavi uygulayabilir.

Botoksla istenmeyen kasılmalar engellenebilir
Hastalığın tedavisindeki amaç; dişlerde çene ekleminde oluşabilecek kalıcı zararları önlemek ve ağrıyı ortadan kaldırmaktır. Diş gıcırdatmasının tedavisinde kullanılan en önemli araç, uyku sırasında dişlerin birbirleri ile temasını engellemek amacı ile üst çene için yapılan sadece dişler üzerine oturan 2mm kalınlığında şeffaf bir plaktır. “Gece plağı” denilen bu apareyin tek başına yeterli olmadığı durumlarda bazı ek tedaviler uygulanabilir. Stres terapisi uygulanabilir ya da rahat uyumayı sağlayıcı önlemler alınabilir. Kas gevşetici ilaç uygulaması, maloklüzyona bağlı bruksizm varlığında, hatalı yapılmış diş dolgusu ve kaplamaların yenilenmesi gerekir. Eksik olan dişlerin yerine konulabilmesi yada aşınmış dişlerin onarılması için protez uygulamaları yapılabilir. Diş sıkma ve gıcırdatma sonucu çene eklemindeki deformasyona bağlı olarak çok ileri safhalarda  cerrahi tedavilerde yapılmaktadır. Tüm bu tedavi yöntemlerinin dışında bir de botoks tedavisi uygulanabilir. Hastaların birçoğu yapılan gece plağını 6 ay düzenli kullandığında bu alışkanlık bırakılabilir. Gece plağının yanında botoks ile tedavi olumlu sonuçlar verebilir. Basit olan bu uygulamanın 6-9 ay etki süresi vardır. Yanak alt kısmında bulunan çiğneme kasına belirli noktalardan yapılan botoks enjeksiyonu doğru uygulamayla kastaki stresi kaldırdığından istenmeyen kasılmalar,  kontrol dışı sıkmalar ortadan kalkabilir.

Düzenli diş muayenesi erken tanı için önemli!
Kişinin hayat tarzına dikkat ederek stresten uzak durmaya özen göstermesi “bruksizm” oluşumuna engel olabilir. Bruksizmli vakalarda belirtiler uzun vadede ortaya çıkar ve bunlar çıkana kadar kişi durumunun farkında değildir. Düzenli yapılan diş kontrolleri sırasında durum hekim tarafından fark edilip gerekli önlem ve tedaviler yapılabilir. Bu nedenle yılda iki kere diş muayenesi olmak çok önemlidir.