Gıdavitrini - Türk Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik, halk ilacı olarak bilenen kuşburnunun soğuk algınlığı başta olmak üzere değişik amaçlar için yaygın olarak kullanıldığını söylüyor. Geleneksel olarak soğuk algınlığı, üşütme ve bu durumlardan koruyucu olarak günde 2 defa 2.5 g miktarda kullanılmasını, poşet çay olarak da 2 - 3 poşet çay içmenin faydalı olabileceğini belirtiyor.

Türk Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik, soğuk algınlığı ve osteoartritte destekleyici olarak alınabilen kuşburnunun değişik amaçlar için yaygın olarak kullanılmakta olduğunu söyleyerek şu bilgileri veriyor: 

“Kuşburnu, ülkemizin hemen her bölgesinde yabani olarak yetişen, çalı şeklindeki yabani güllerden bilimsel olarak farklı isimlendirilen birkaç türe verilen genel isimdir. Halk arasında itburnu, yaban gülü gibi isimler de verilmektedir. Anadolu’da halk ilacı olarak meyve, kök ve genç dalları değişik amaçlar için yaygın olarak kullanılmaktadır. Halk ilacı olarak, değişik kuşburnu türlerinin bilhassa meyveleri öksürük, bronşit ve romatizmada ayrıca mide ağrılarına, hemoroit ve ishale karşı genellikle çayı halinde kullanılmaktadır.” 

Prof. Dr. Ekrem Sezik, kuşburnu meyvesinin aslında çilek gibi yalancı bir meyve olduğunu belirterek, yapısını şöyle anlatıyor:
“Kuşburnunda çiçek tablası etlenmiş ve böylece meyveleri saran etli bir kısım meydana getirmiştir. Tohum zannedilen sert çekirdekler aslında esas meyvelerdir. Halk ilacı olarak kullanılışlarda, araştırmalarda ve piyasadaki ürünlerin önemli bir kısmında bu yalancı meyvenin tamamı kullanılmaktadır. Avrupa ülkelerinde ve ülkemizde kullanılan ilaç standartlarının bulunduğu kitap, yani Avrupa Farmakopesi sert çekirdeklerinden ve çevresindeki tüylerden kurtarılıp kurutulmuş yalancı meyve kabuğunun kullanılmasını ister. Bu kısım C vitamini bakımından daha zengindir. Bitki ve meyve çaylarında da bu kısım kullanılmaktadır.”

Prof. Dr. Ekrem Sezik, kuşburnu meyvelerinin ve meyvelerinden hazırlanan meyve suyu, marmeladının ve çayın gıda olarak yaygın bir şekilde kullanılmakta olduğunu söylüyor. Sezik, tüketicilere ise şu uyarıyı yapıyor:
“Halk ilacı kullanılışlarını bilimsel açıdan araştırmak üzere yapılan çalışmalarda, kuşburnu meyvelerinin antiülser ve enflamasyon giderici belirgin etkilere sahip olduğu bulunmuş ve dolayısıyla bu kullanılışların bir kısmını açıklayan bazı bilimsel verilere ulaşılmıştır . Ama bu çalışmalar henüz başlangıç kademesindedir. Yani kuşburnunu ülser ilacı olarak kullanmaya başlamayalım!” 

Prof. Dr. Ekrem Sezik, kuşburnu meyvelerinin kimyasal yapısına da yer veriyor. Sert çekirdek taşımayan kuşburnu kabuklarında, %2’ye kadar yükselebilen oranda C vitamini, sitrik ve malik asitler, pektinler, prosiyanidinler, kateşinler, flavonoitler gibi maddeler bulunur. C vitamini ve kimyasal yapısındaki bu maddeler, kuşburnunun değişik preparatlarının ve bilhassa çayının soğuk algınlığında kullanılması açısından çok önemli ve faydalıdır.

Ekrem Sezik, kuşburnunun kullanımı ile ilgili şu bilgileri veriyor:

"Geleneksel olarak soğuk algınlığı, üşütme ve bu durumlardan koruyucu olarak günde 2 defa 2.5 g miktarda kullanılması tavsiye edilmektedir. Poşet çaylarda bir poşette, 2-2.5 gram civarında ürün bulunmaktadır. Dolayısıyla, belirtilen amaçlar için günde 2-3 poşet çay içmek yeterli olacaktır. Poşet çayların demlenmesi sonucu ortaya çıkan o güzel mor rengi, yine sağlığa yararlı bir çiçeğin, Afrika sardunya çiçeğinin sağladığı bilgisini de bu arada hatırlatalım.

Kuşburnu meyve tozunun genellikle C vitamini bakımından zenginleştirilmiş kapsülleri yukarıda belirttiğim amaçlar için kullanılmak üzere piyasada bulunmaktadır. Bu preparatlara bazen ekinaseya da ilâve edilmiştir. 

İnsan üzerinde yapılan bilimsel araştırmalar, osteoartritte mafsal kilitlenmesi ve ağrıların hafifletilmesinde de yardımcı olabileceğini göstermiştir. Klinik çalışma sonuçları genellikle günde 5 gram standart tozun 3 ay süre ile kullanılması sonucunda pozitif etkilerin daha iyi görülebileceğini belirtmektedir. Bu amaçla hazırlanmış genellikle kapsül şeklindeki ürünler piyasada bulunmaktadır."

Türk Fitoterapi Derneği Başkanı Prof. Dr. Ekrem Sezik, internet tıbbına karşı da tüketicileri uyarıyor:

"İnternette kuşburnu meyveleri her derde deva olarak sunulmaktadır. Öyle ki, selüliti önlemesinden cinsel isteği artırmasına kadar uzun bir liste görebilirsiniz. C vitamini kaynağı olarak da marmeladı tavsiye edilmektedir! Marmelat yapmak için meyve usareleri saatlerce kaynatılır. C vitamini ise ısıya son derece hassastır, hemen parçalanır. Dolayısıyla marmelatta C vitamini kalmaz! Kısacası internet tıbbında, bilimsel araştırmaya dayanmayan kullanımlar bulunmakta. Aman dikkat!”

Prof. Dr. Ekrem Sezik sözlerine son verirken, tüketici sağlığını yakından ilgilendiren bir uyarı daha yapıyor:

“Soğuk algınlığı, koruyucu veya osteoartritte yardımcı olarak kullanılması gerektiğinde, ürünün standart olmasının önemli olduğunu unutmayınız. Ürünleri internetten değil eczaneden alınız ve hijyenik oldukları için, bilinen firmaların poşet çaylarını kullanınız.”