Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Osman Öz, kuru meyvede dışa bağımlı olunan ceviz, badem gibi türlerin üretimini artırmak için zeytinde olduğu gibi bu ürünlerde dikim teşvikinin verilmesini istedi.


Osman Öz, Türkiye'nin kuru meyve ve kuru yemişin bir çok türünde dünyanın üretim merkezi olabilecek potansiyele sahip olduğunu söyledi.

Ceviz ve badem gibi türlerin Türkiye'nin birçok bölgesinde yetişmesine rağmen, bu ürünlerde dışa bağımlı olunduğunu anlatan Öz, şöyle konuştu:

''Tüketimimizin üretimden fazla olduğu türler var. Ceviz, badem gibi türlerin üretimini artırmak için zeytinde olduğu gibi dikim teşviki verilmeli. Geçmişte zeytinde fidan başına verilen dikim teşviki Türkiye'nin zeytin ağacı varlığını yüzde 70 civarında artırdı.

Türkiye'de bu ürünlerde bahçelerin kurulabileceği çok arazi var. Bu türler dikilse bile 1-2 yılda ürün alınması mümkün değil. İklim şartlarına uygun doğru fidan, doğru cins ile kurulacak bahçelere ürün alınıncaya kadar üretici teşvik edilmelidir.''

Ceviz ve bademde Türkiye'nin üretiminin tüketimine dahi yetmediğini ifade eden Öz, yurt içinde satılan bademin tamamına yakınının ithal olduğunu vurgulayarak, ''Bazı marketlerde 'Datça Bademi' yeni yeni satılmaya başlandı. Ceviz ve bademde ihracat, Dahilde İşleme Rejimi (DIR) kapsamında ithal edilen ürünlerle yapılıyor'' dedi.

''Büyük holdingler bahçe kuruyor''

Türkiye'de ceviz ve badem başta olmak üzere kuru erik, kuru elma, kuru armut gibi ürünlerin tüketiminin her geçen gün arttığını söyleyen Öz, en fazla tüketim artışının cevizde olduğunu vurguladı.

Artan tüketimin cevizi iyi bir yatırım aracı haline getirdiğini anlatan Öz, holding patronlarının araziler kiralayarak bahçeler kurmaya başladığını belirtti. Öz, ''Cevizin tüketimi artınca fiyatı da yükseldi. Bu da yatırımcının ilgisini çekmeye başladı. Büyük holdinglerin Orman ve Su İşleri Bakanlığı'ndan 49 yıllığına orman arazilerini kiralayarak bahçeler diktiklerini biliyoruz'' diye konuştu.

''İhracat hedefi 3 milyar dolar''

Osman Öz, kuru meyve sektörünün çoğunluğunu çekirdeksiz kuru üzüm, kuru incir ve kuru kaysıdan oluşan 1 milyar 300 milyon liralık ihracat yaptığını, 2023 vizyonu kapsamında kuru meyve sektörünün 3 milyar dolarlık ihracat hedefi koyduğunu ve hedefe ulaşmak için ''Kuru Meyve Tanıtım Grubu'' oluşturulduğunu ifade etti.

Tanıtım grubunun hedef pazarlarda çalışma başlatacağını ve Uzak Doğu ülkeleri, Çin ve Rusya gibi nüfusun yoğun olduğu ülkelerin yeni pazarlar olarak seçildiğine dikkati çeken Öz, şunları söyledi:

''Zengin tüketici sınıfın her geçen gün arttığı Çin, Rusya gibi ülkelerden çok ümitliyiz. Çin'de incire talep her geçen gün artıyor. Geçen yıl Çin'e 840 bin ton olan incir ihracatı, bu yıl yeni sezonun başladığı 30 Eylül'den 16 Şubat'a kadar bin 300 ton incir gönderildi. Yüzde 30'a varan bu artış Çin pazarı için ümitleri artırıyor.''

''Üzüm, incir ve kayısıda ihracat geçen yıldan fazla''

Öz, kuru meyve sektöründe en fazla ihracat kalemini çekirdeksiz kuru üzümün oluşturduğunu, 16 Şubat itibariyle ihracata geçen sezonun aynı dönemine göre yüzde 10 artış yaşandığını dile getirerek, ''Çekirdeksiz kuru üzümde rekoltenin bu sezon 285 bin ton olacağı tahmin edildi. Rekoltenin yaklaşık 200 bin tonu üreticiden tüccar ve sanayiciye geçti. 1 Eylül'de başlayan yeni sezonun ihracatı 16 Şubat itibariyle 132 bin ton oldu. Geçen yıl aynı dönemde 122 bin ton olmuştu. Sezon sonunda ihracatın 230 bin ton olmasını bekliyoruz'' diye konuştu.

Osman Öz, kuru kayısıda rekoltenin fazla olması ve geçen yıldan devreden stokla birlikte 200 bin ton civarında bir arz oluştuğunu, fiyatların düşmesine rağmen ihracat artışının yüzde 7-8'de kaldığını, geçen yıl 62 bin ton olan kuru kayısı ihracatının bu yılın aynı döneminde 70 bin ton olarak gerçekleştiğini bildirdi.

Öz, incir ihracatında ise herhangi bir sıkıntının bulunmadığını, incirde 55-60 bin ton civarında olması beklenen rekolteden şu ana kadar 42 bin tonunun ihraç edildiğini belirtti.