Endonezya'da Türk un üreticileri damping suçlaması ile karşı karşıya. Ülkede Türk üreticileri 2009 yılından bu yana bir anti-damping kampanyası ile mücadele ediyor. Açılan yeni soruşturma, Türk un üreticilerinin dünyanın en büyük un pazarlarından birinde elde ettiği gücü tehdit ediyor.

Endonezya Türkiye un sanayii için en büyük ikinci ihracat pazarı. Bu açıdan söz konusu soruşturma büyük önem taşıyor. 2011 yılında bu rakamın 137 milyon doları aştığı belirtiliyor. Bu rakamlarla Türkiye, Endonezya'nın en çok ithalat yaptığı ülke konumunda bulunuyor.

Açılan yeni soruşturmayı, Endonezyalı üreticinin Türkiye'nin ülkedeki varlığından rahatsız olmasını, kalite ve fiyatlandırmaya dayandıran Türk uncular, "Endonezya bizim için zor ancak muazzam önemli bir ülke. Irak'tan sonra en büyük ikinci pazarımız. Endonezya hükümeti de bizim oradaki varlığımızdan memnun. Bu pazardan çıkmayız" açıklamasını yapıyor. Türk üreticilere göre, Endonezyalı un üreticileri fiyatları istediği gibi artıramıyor ve bu yüzden Türk ürünlerine kanserojen madde içeriyor suçlamasında bulunuyor.

2009'da Başbakan müdahil olmuştu
Türkiye Un Sanayicileri Federasyonu (TUSAF) Başkanı Erhan Özmen, Türkiye'nin dünyadaki 10 milyon tonluk yıllık un ticaretinin 2 milyon tonunu karşıladığını söyleyerek, girdiği pazarlardaki rakiplerini zorladığını belirtti. Özmen, "Böyle olunca da Türkiye'nin un ihracatına karşı bazı politikalar uygulamaya başlıyorlar. Medya, kamuoyu ve sektörü harekete geçirerek, 'Bizim pazarımızda Türk üreticisi hakim' gibi bir algı yaratmaya çalışıyorlar. Bunu daha önce de yaptılar. 2009 yılında yine Türk unlarına karşı anti damping uygulamaya çalıştılar. Ancak hem Başbakanımızın hem Ekonomi Bakanı Zafer Çağlayan'ın müdahaleleri durumu düzeltti" dedi.

Türkiye Endonezya pazarından çıkmaz
Irak'tan sonra ikinci sırada yer alan Endonezya'nın aksine diğer ihraç pazarlarında bu tür sorunlar yaşamadıklarını söyleyen Özmen, "Endonezya'da daha önce Çin ihracat yapıyordu ve yerel üreticiler vardı. Çıkalım diye çok baskı var ama Türkiye o pazardan çıkmaz. Fiyat rekabeti ve kalite onlar için çok önemli ve bizden de çok memnunlar. Biz bir şekilde çözüleceğini düşünüyoruz. Ekonomi Bakanlığı'yla devamlı görüşüyoruz. Onlar da diplomatik anlamda görüşmelerini sürdürüyor" yorumunu yaptı.

Hükümet memnun, yerel üretici mutsuz
Türk unlarının orada hem fiyat hem de kalite açısından üst sınıfta olduğunu kaydeden Özmen, Endonezya Hükümeti'nin kendilerinden çok memnun olduğunu ifade etti. Özmen, yerel üreticilerin hem fiyatları istedikleri gibi yükseltemedikleri için hem de ürünlerinin kalitesi düşük olduğu için rahatsız olduğunu belirtti. "Endonezya pazarı bizim için çok rahat değil. Çünkü onlar devamlı lobi yapıyorlar" diyen Özmen attıkları adımlarla onların çabalarını kırmaya çalıştıkları açıklamasını yaptı.

Orta Anadolu Un Sanayicileri Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Soner Cesur da diplomatik anlamda gerekli girişimlerin yapıldığını söyledi. Endonezyalı üreticilerin Türkleri pazarda istemediklerini kaydeden Cesur, "Endonezya kadar büyük bir pazar bulmak kolay değil. Biz o pazara ilk gittiğimiz zamandan beri anti-damping söylentileri çıkıyor. Ben siyasi baskı ve görüşmelerle halledileceği kanısındayım" diye konuştu.

100
Türkiye'nin un ihraç ettiği ülke

10 milyon ton
Dünya yıllık un ticaret hacmi

2 milyon ton
Türkiye'nin un ticaretindeki payı

25 kilo
Endonezya'da yıllık kişi başı un tüketimi

Geçici vergi DTÖ'yü ihlal etmektir
Türkiye'nin Endonezya'ya un ihracatıyla ilgili 23 Kasım'da Jakarta Post'ta çıkan habere göre, KPPI'nin yani Endonezya Ticaret Güvenlik Komitesi'nin, Türkiye'ye koruyucu gümrük vergisi uygulamasını soruşturduğu belirtiliyor. Endonezya una yüzde 5 vergi uygularken, Tayland'ın yüzde 40, Türkiye'nin ise yüzde 82 oranında vergi uyguladığına yer verilen haberde; Orta Anadolu Hububat, Bakliyat, Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Turgay Ünlü şu açıklamada bulunuyor: "Endonezya geçici vergi koyarsa, Dünya Ticaret Örgütü'nün (DTÖ) Korunma Önlemleri Anlaşması'nı ihlal eder. Bu anlaşmaya göre, üye ülkeye ancak ithalatın yerel sanayiye ciddi anlamda zarar verdiği kanaat getirilirse vergi koyabilir." KPPI Başkanı Bachrul Chairi ise açıklamasında, "İthalattaki artış bir iki yıllık dönemde değil daha uzun vadeyle beş yıllık dönemde değerlendirilmeli. İthalatta artışın son bir iki yıl içinde gerçekleşmiş olması, yerel üreticilerin hiçbir zarar görmediği anlamına da gelmez" dedi.
Gamze Şener - Dünya