Vadeli İşlem ve Emtia Piyasaları Uzmanı Zafer Ergezen, Amerika Merkez Bankası'nın (Fed) tahvil alım programını kısmasıyla tarım emtialarında ciddi düşüşler görüldüğünü belirtti.

AA muhabirinin Fed kararının emtia piyasalarına etkisi üzerine sorularını yanıtlayan Ergezen, "Parasal genişlemenin etkisi sadece döviz kurlarında veya borçlanma maliyetlerinde hissedilmiyor. Fed aylık tahvil alım programını 10 milyar dolar azaltacağını açıklaması, tarım emtiaları üzerinde etkili oldu. Tarım emtiaları içerisinde en önemli etkisini ise buğday piyasası üzerinde görüyoruz. Buğdayda Fed depremi yaşanıyor. Fed Başkanı Ben Bernanke'nin parasal genişlemenin azaltılacağını ilk defa dile getirmesinden bu yana buğday fiyatı, yaklaşık yüzde 18 değer kaybetti" diye konuştu.

En önemli tarım ürünü buğdayın küresel piyasalardaki işlem fiyatının Eylül ayından bu yana yatay seyrettiğini aktaran Ergezen, "Fiyatlarda yatay bir seyir vardı ve küresel talep de güçlüydü. Fakat parasal genişlemenin azalacağı beklentisiyle kayıplar da arttı. Böylece Fed'in parasal genişleme üzerindeki kararının hububat piyasasında ne kadar etkili olduğu son değer kayıpları ile görüyoruz. Küresel talep güçlü olmasına rağmen, Fed'in kararı buğday fiyatlarının değer kaybetmesine yol açıyor" ifadelerini kullandı.

"Mısırdaki kayıp, Fed kararı sonrası yüzde 40'a ulaşabilir"
Fed'in parasal genişlemeyi azaltma kararının etkileyeceği en önemli tarım emtialarından birinin de mısır olduğuna dikkati çeken Ergezen, şöyle konuştu:
"ABD, dünya mısır üretiminin yüzde 37'sini gerçekleştiriyor. Dünya mısır ihracatının ise yüzde 33'ü ABD tarafından sağlanıyor. En büyük mısır ithalatçıları ise Güney Amerika ve Uzakdoğu ülkeleridir. Fed'in kararı sonrası bu ülkelerin para birimlerinin dolar karşısında değer kaybetmesi, mısır talebini de düşürüyor.

Bu durumda mısır fiyatında değer kayıpları görülmesi olası görünmektedir. Zaten Mayıs ayından bu yana mısır fiyatı, yaklaşık yüzde 27 değer kaybetmiş durumda. Parasal genişlemenin azaltılması sonucunda küresel mısır talebinin daha da azalması beklenmektedir. Böylelikle mısırdaki değer kaybı yüzde 40'a ulaşabilir. Bu durumdan en fazla etkilenecek olanlar ise mısır üreticileri ve yüksek mısır stoku bulunduran firmalar olacaktır."

ABD Tarım Bakanlığı'nın aylık tahmin raporunda dünya buğday üretimi tahmininin, önceki aya göre 5,04 milyon artarak, 711,42 milyon tona ulaştığını belirten Ergezen, dünya mısır üretiminin ise 964,28 milyon ton olduğunu kaydetti. Buğday ve mısır üretiminin rekor seviyelere ulaşmasının beklendiğini aktaran Ergezen şöyle devam etti:
"Rekor seviyede üretim beklentilerinin üzerine Fed'in kararı, buğday ve mısır üreticilerini vuracak. Hem hububat fiyatlarındaki düşüş hem de yerel para birimlerindeki değer kaybı, geleceğe yönelik beklentileri de bozuyor. Özellikle gelişmekte olan ülkeler kaynaklı hububat talebinin azalabileceği endişesi hakim. Mısır fiyatlarındaki gerilmenin devam etmesi durumunda birçok üreticinin kredi geri ödemelerinde sıkıntı yaşadığı görülebilir. Aynı zamanda stok bulunduran firmaların, fiyatlardaki düşüş nedeniyle zarar etmesi beklenmektedir. "

"Fed sonrası Tarım Bakanlığı ve TMO'ya daha fazla rol düşecek"
FED'in parasal genişleme kararının etkilerinin, toplumun tüm kesimleri tarafından hissedileceğini dile getiren Ergezen, şunları kaydetti:
"Bu noktada özellikle Fed kararları sonrası, Tarım Bakanlığı ve Toprak Mahsulleri Ofisi'ne (TMO) çok daha fazla rol düşecek. 2013 yılı için verilen buğday ve mısır alım fiyatları, nispeten piyasa beklentilerini yansıtıyordu. Fakat önümüzdeki günlerde Tarım Bakanlığı ve TMO'nun, buğday ve mısır üreticilerini desteklemek için daha etkin rol alması gerekmektedir. Çünkü buğday ve mısır fiyatlarındaki değer kaybı, üreticiler ve ekili alanlarda da kayba neden olabilir. Bu olası kayıpları önlemek için bu iki kurumun oynayacağı rol, Türkiye'nin tarım alanında güç kaybetmemesi açısından da önem kazanıyor."

"Türkiye'deki mısır fiyatı, primli işlem görüyor"
TMO'nun günlük bültenine göre ABD'de mısır fiyatları önceki yıla göre yüzde 34 düşüş gösterirken, Ukrayna mısırı ile Türkiye mısırı arasındaki fiyat farkının 88 dolara ulaştığını anlatan Ergezen, sözlerini şöyle tamamladı:
"Kısaca Türkiye'deki mısır fiyatı, uluslararası piyasaya göre primli işlem görüyor. İç piyasada mısırın piyasa satış fiyatı, önceki seneye göre yüzde 8 daha yüksek seyretmektedir. Yani Türkiye, net olarak uluslararası piyasalardan ayrılmış durumda. Bu noktada Fed'in Türkiye'deki mısır fiyatları üzerindeki etkisinin, şimdiye kadar düşük kaldığını söyleyebiliriz. Fakat Fed kararlarının etkisi, önümüzdeki günlerde daha fazla hissedilecektir. Bu nedenle hem piyasa yapıcı kurumların hem de üreticilerin, geleceğe yönelik planlamalarını gözden geçirmesi ve önlemlerini alması gerekiyor."

Güncelleme Tarihi: 23 Aralık 2013, 11:31