Biz şimdiye kadar bozuk yumurtaları mı yedik? Şimdiye kadar biz yumurtayı pazardan veya bakkaldan alırdık. Evde büyüklerimiz “Buzdolabına koymayın. Buzdolabına giren yumurta işe yaramaz” dediklerinden yumurta buzdolabına girmezdi.

Şimdi her şey değişti. Meğerse yumurta kümesten, tüketiciye soğuk zincirde ulaştırılacakmış. Tüketici de yumurtayı buzdolabında saklayacakmış.
Neyin ne olduğunu öğrenmek için Yumurta Üreticileri Merkez Birliği’ni aradım. Öğrendiklerimi sayın okuyucularıma aktaracağım.
Efendim. Yumurta canlı bir organizma imiş. (Öyle ya... Hemen yemeyip, kümeste bırakırsanız, bir süre sonra içinden civciv çıkıyor!) Yumurtanın kabuğunda milyonlarca küçük delik varmış. Bu deliklerden yumurtanın içindeki hücreler nefes alırmış. Hücreler nefes aldıkça da yumurtanın içindeki yapı değişirmiş. Bu yapı değişmesini biz yumurtanın lezzetinin kaçması, yumurtanın bozulması olarak adlandırıyormuşuz.

Yumurta canlı bir ürün
Normal oda veya mutfak sıcaklığında kalan bir yumurtanın (kümesten çıktıktan sonra) ortalama 5-6 günlük (özelliğini bozulmadan koruma) ömrü varmış. Sonraki günlerde yumurtanın tadı, lezzeti, özelliği kaybolmaya başlarmış.
Halbuki soğuk zincir içinde tüketiciye ulaştırıldığında yumurtanın raf ömrü (kümesten başlayarak son tüketim gününe kadarki süre) 28 güne kadar uzuyormuş. Nasıl ki tavuk, süt, tüketiciye soğuk zincir ile ulaştırılıyor ise, yumurtanın da marketlerde ve bakkallarda 5-12 derece soğukluğu sağlayacak soğuk havalı vitrinlerde satışa sunulması gerekiyormuş.
Bütün bu hikayenin sonunda ne var?
(1) Üretici yumurtanın üzerine barkod basacak. Yumurtayı kutulayacak. Kutunun üzerine son kullanma tarihini yazacak.
(2) Bakkalda ve markette yumurta 5-12 derece ısıdaki soğuk hava vitrinlerinde  satışa sunulacak. (3) Tüketici satın aldığı yumurtayı buzdolabında tutacak.

Son kullanma tarihine dikkat
Gıda tebliğlerine uygun olarak pazarlanan her yumurtanın üzerinde
14 haneli numara var. İlk 2 hane ülke kodunu, İkinci 2 hane il trafik kodunu gösteriyor. Son 10 hanedeki rakamlar, üretici firmanın kimliğini belirtiyor. İhraç edilen yumurtalarda üretim ve son kullanma tarihi de var. İçeride satılanlarda son kullanma tarihi ve yumurtanın özelliği kutunun üzerinde yazılı.
Şimdi okuyucularım soracaklar: “Köy yumurtasını nasıl bulacağız?” Ben de bunu yumurta üreticilerine sordum. Bana dediler ki “Günümüzde köy yumurtası bulmak çok zor. Köyden, kümesi olandan alabilen var ise şanslıdır. Köy yumurtası olarak satılan yumurtaların çoğu, küçük üretim işletmelerinde üretilen yumurtalardır. Veya entegre çiftliklerde standart dışı oldukları için gıda sanayinde kullanılmak üzere, üzerlerine barkod basılmadan bir yana ayrılan yumurtalardır. Bunların son kullanma tarihlerini, tazeliğini bilmek imkansızdır.”
Sonuç, üzeri barkodlu, ambalajlı, soğuk zincirde saklanan yumurtaları satın alacağız. Üzerindeki son kullanma tarihine bakacağız. Yumurtayı evde buzdolabında saklayacağız.
Güngör Uras - milliyet.com.tr