Pet şişe ve plastik damacanaların kansere neden olduğunu Fatih Altaylı köşesinde yazdı. Bir hasta ziyaretinde adını vermediği ‘Profesör Doktor’un pet şişe ve damacanaların kansere neden olduğunu anlattığını aktardı.
Yazıda damacanaların deterjanlarla temizlenmesi, pet şişelerin uzun süre kullanımı kanser nedeniydi. Doktorun önerisi cam şişelerdi. Camın maliyetinin plastik ya da polikarbon karşısında yüksek oluşunu ise kanser tedavisinin maliyeti ile kıyaslıyordu.
ALTAYLI’YI TADİL EDEN HABERTÜRK HABERİ
Altaylı’nın yazısını kısmen tadil eden ve ağırlıklı olarak destekleyen haber dün Habertürk’te yer aldı. Haber pet şişe ve damacana sularının kansere neden olduğu iddiasının yeni olmadığı “Bisfenol A” (BPA) içeren maddelerin kansere yol açtığının uzun süredir var olan bir iddia olduğunu vurgu yapıldı.
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağatay Güler, konu ile ilgili Habertürk’ün sorusu cevapladı ama gazetenin bu iddiası da havada kaldı. Prof. Dr. Güler’e göre tehlike pet şişede değil pet olmayıp, ‘polikarbon’ olarak üretilenlerdeydi.
Polikarbonun plastik olduğu için kendine özgü salınımına dikkat çekiyordu. Güler’in dikkat çektiği konu plastiğin türünü gösteren uyarıların bazı firmalarca kullanılmamasıydı. Güler’e göre “Bisfenol A” pet şişelerde değil polikarbon şişe ve kaplarda bulunuyordu ve her ikisi de birbirlerine benzeştiği için gözle ayırmak mümkün olmuyordu.
Haberde damacanaların altında yer alan 3 ve 7 rakamı özellikle vurgulanıyor ve kanserojen özellik taşıdığı iddia ediliyordu.
Türkiye’de üretilen hemen her damacananın altında 7 rakamı yer alıyor. Pet şişelerde ise 1 yer alıyor.
ORTAK TEPKİ
Hamidiye Su yetkilileri de konu hakkında bir çalışma başlattıklarını ve sektörü hedef alan bu yazı ve haberlerle ilgili hazırlık içinde olduklarını aktardı. Saka Su yetkilileri konu hakkında SUDER’in açıklama yapacağını belirterek görüşlerinin SUDER’in açıklamaları doğrultusunda olacağını aktardı. Erikli Su yetkilileri de SUDER’in görüşlerine tamamen katıldıklarını belirtti.
SAĞLIK BAKANLIĞI BİLİM KURULUNU TOPLUYOR
Konuyla ilgili görüşlerine başvurduğumuz Sağlık Bakanlığı yetkilileri iddiaları hemen araştırmak ve kararını açıklamak üzere Bilim Komisyonu’nu toplamaya karar aldıklarını bildirdi. Sağlık Bakanlığı yetkililerinden edinilen bilgide yarın bilim adamlarının bir araya getirilerek, görüşleri doğrultusunda net kararı açıklayacaklarını aktardı.
SUDER İDDİALARA NE DEDİ?
Ambalajlı Su Üreticileri Derneği’nden (SUDER) Haber 7’ye gönderilen yazılı açıklamada özellikle vurgu yapılan iki konu vardı.
Yapılan açıklamada “Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nde yer alan bu rakamlardan 3 polivinil klorürü (PVC), 7 ise polikarbonu da içeren numaralandırılmamış diğer ambalaj malzemelerini ifade etmektedir ve ambalajın, geri toplama sürecinde kolay ayırt edilmesi ve ambalaj materyali konusunda tüketicinin bilgilendirilmesi amacı ile gönüllü olarak yazılmaktadır. Bu rakamların, ambalajların sağlık açısından güvenilirliği ile ilişkisi bulunmamaktadır” denildi.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 24.08.2011 tarih ve 28035 sayılı Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği’nde Ambalajların Üretim Aşamasında İşaretlenmesi şöyle düzenleniyor. 16. maddede ‘Ambalaj atıklarının geri toplanması, tekrar kullanılması, geri kazanımının kolaylaştırılması ve tüketicinin bilgilendirilmesi amacıyla ambalajlar üretimleri sırasında işaretlenir. İşaretleme gönüllülük esasına dayanır’ maddeleri yer alıyor.
CAM ISRARININ ARKASINDA NE VAR?
Telefon görüşmelerden elde edilen izlenime göre Fatih Altaylı ve Habertürk’ün damacana ve petlerle ilgili bu iddialarının sadece sağlık amaçlı olmadığı çıkıyor. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı numara uygulaması yalnız çevre ve geridönüşüm amaçlı kullanılıyor ve gönüllük esasına göre konuluyor.
Habertürk’ün, Altaylı’yı tadil eden haberinde de iddialar yumuşatılarak kutu içeceklere ve başka platik türevlerine de çekildi. Cam konusu ısrarla vurgulandı.
İsmini vermek istemeyen bir yetkili, benzer haberlerin geçmiş yıllarda da gazetede yer aldığını bununla sektörün hedef alındığını belirtti. Haberlerin arka planında Türkiye’nin en büyük cam üreticilerinin olabileceğini ve bundan şüphelendiklerini aktardı.
Ciner Holding'in de Bilecik Bozhöyük Organize Sanayi Bölgesi'nde 375 milyon dolarlık bir yatırımla yeni fabrika kuracağı ve cam üreteceği de biliniyor...
Hamidiye Su'dan damacana açıklaması
Hamidiye Kaynak Suları A.Ş, damacana ambalajının yaklaşık 50 yıldır gelişmiş ülkelerde kullanıldığı belirtilerek, kanser iddiaları için açıklama yaptı.
Hamidiye Kaynak Suları A.Ş, damacana ambalajının yaklaşık 50 yıldır gelişmiş ülkelerde kullanıldığı belirtilerek, ''Türkiye'de de bu ürünün imalat aşamasında tüm kontrolleri Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır'' denildi.
Hamidiye Kaynak Suları A.Ş'den yapılan açıklamada, son birkaç gündür bazı basın ve yayın organında ''plastik ambalajların kanser riski taşıdığı'' iddialarının yer aldığı hatırlatılarak, şirket olarak tüketicileri yakından ilgilendiren bu konunun doğru anlaşılması ve bilgi kirliliğinin ortadan kaldırılması amacıyla açıklama yapmanın zorunlu olduğu belirtildi.
Günlük hayatta tüketilen yiyecek ve içeceklerin muhafaza edilmesinde sıkça kullanılan plastik ambalajların üretim esnasında 1'den 7'ye kadar numaralandırıldığı ifade edilen açıklamada, bu numaralar genellikle şişelerin tabanında üçgen şeklindeki geri dönüşüm ambleminin içine yazıldığı belirtildi.
Açıklamada, özellikle plastik şişelerin altında bulunan bu numaraların aslında o ambalajın ne tür bir ham madde kullanılarak yapıldığını gösterdiği kaydedilen açıklamada, şu ifadelere yer verildi:
''Ülkemizde, damacanalarda genellikle bu numara 7'dir. Zira, 1-6 arası malzemeler polietilen (PET), polyester (PS), PVC, gibi ham madde içeriğini temsil eden numaralar verilmektedir.
Oysa, 7 numarası 'Diğer' grubunu oluşturmaktadır. Bu diğer grubunda bulunanların içerisinde bir tanesi de, 'Polikarbonat' PC'dir. 19 litre su damacanalarının diğer adı olan polikarbon şişelerde bulunan ve 'endokrin bozucu' etkisi dolayısıyla kansere neden olabileceği belirtilen Bisfenol A'nın (BPA) suya geçme riski ile ilgili yapılan araştırma, bu riskin, insan sağlığına etkisi açısından 'yok denebilecek düzeyde' olduğunu ortaya koymuştur.''
Damacanaların doğrudan güneş ışığına maruz kalma olasılığının dikkate alınarak 35 derecede depolanması halinde dahi BPA migrasyonun en çok binde 3 olarak ölçüldüğü kaydedilen açıklamada, bu oran, AB ve Türk mevzuatında günlük yasal sınır olan yüzde altının çok altında olduğu ifade edildi.
Açıklamada, söz konusu oranlarda BPA varlığının sağlık açısından herhangi bir risk yaratmayacağı bilimsel araştırmaların bir sonucu olduğu kaydedilerek, bu veriler ışığında piyasada sağlığı tehdit eden pek çok ambalajlı ürün varken, bunların içerisinden en az riskli olduğu bilimsel olarak da ispatlanmış olan Polikarbon damacanalardaki BPA olduğu ifade edildi.
''Damacana ambalajı, yaklaşık 50 yıldır gelişmiş ülkelerde kullanılmaktadır. Türkiye'de de bu ürünün imalat aşamasında tüm kontrolleri Sağlık Bakanlığı tarafından yapılmaktadır'' ifadelerine yer verilen açıklamada, ''Damacanaların altındaki 1-7 arası rakamların gizemi hakkında yazılan çizilenlere bakıldığında, gerek ülkemizde, gerekse dünyada sağlık otoritelerinin onay vermesine rağmen bu kadar sık gündeme taşınması, piyasası her geçen gün biraz daha kızışan su sektörü için manidardır'' denildi.
Gıdavitrini.com.tr - Hakan Göksel-haber7.com
