İstanbul’da hazır kıymalarla ilgili başlatılan çalışmanın sonuçları tüyler ürpertiyor. 10 ilçeden alınan 127 hazır kıyma örneğinin laboratuvar sonuçlarına göre; hazır kıymalar, muhafaza koşulları yüzünden yüzde 75’i hastalık ve zehirlenme etkenleri taşıyor. Yüzde 38’inin ise tüketime uygun olmadığı ortaya çıktı.

Son dönemlerde gıda güvenliğine yönelik vatandaşların hassasiyeti artarken, gıda dernek ve kuruluşları da halk sağlığını tehdit eden ürünleri mercek altına alıyor. Veteriner Gıda Hijyenistleri Derneği, İstanbul Perakendeci Kasaplar Esnaf Odası ve Tüketiciler Birliği, ‘Gözümün Önünde Kıymamı Hazırlayan Kasabımı Geri İstiyorum’ adlı proje ile hazır kıymaya savaş açtı. Bazı belediyelerin desteğiyle gerçekleştirilen denetimlerde 10 ilçeden 127 hazır kıyma örneği alındı. Toplanan örnekler soğuk zincirde aynı gün içerisinde incelenmek üzere İstanbul Üniversitesi Veteriner Fakültesi Besin Hijyeni ve Teknolojisi Anabilim Dalı Laboratuvarı’na teslim edildi. Ucuz olduğu için pide, lahmacun, kebap, pizza ve dönerin yapımında kullanılan mekanik kıyma ile ilgili itirafta bulunan bazı firma yetkilileri, et ve kıymalarda yapılan hileleri gözler önüne seriyor.

Fiyatlarının ucuz olması nedeniyle vatandaşların da rağbet gösterdiği hazır kıyma ve endüstriyel üreticiler tarafından vatandaşlara yedirilen mekanik kıymaların ciddi sağlık sorunlarına yol açabileceği belirtiliyor. Hazır kıymalar üzerinde 10 ilçede yapılan incelemelerde kıymalarda sakatat, kemik ve bol miktarda iç yağ, havuç, patates kullanıldığı tespit edilirken mekanik kıymalarda yüksek miktarda kıkırdak ve kemik tozuna rastlanıyor. Uzmanlara göre, hazır kıymadaki bu ihlaller; tüberküloz, şarbon, buresella gibi hastalıkların yanı sıra özellikle hazır kıymanın içinde bulunan diğer bakteriler nedeniyle kalp ve böbrek rahatsızlıklarına yol açacak ciddi bulguları barındırıyor. İstanbul Kasaplar Odası Başkanı Bilgin Şahin, kasap ve marketlerde satılan hazır kıymalarda soya fasulyesi dahi kullanıldığını ifade ediyor. Satıcıların, ucuz kıyma satmak ve vatandaşların dikkatini çekmek için birçok yol denediğini belirten Şahin, “Satıcılar, hazır kıymaya, satamayacağı etleri koyuyorlar. Etlerin kanlı ve yağlı kısımlarını koyuyor. Tavuk parçaları, deri, dalak, sakatat, soya gibi maddeleri katarak her türlü sahtekârlığı yapıyorlar.” şeklinde konuşuyor.

BAHARATLA ETİN KÖTÜ TADI GÖLGELENİYOR
Tatlıses Gıda Fabrika Müdürü Elif Attepe ise endüstriyel üreticilerin pide, kebap, döner, pizza gibi yiyeceklerde ciddi hileler yaptığına dikkat çekiyor. Attepe, tavuk ve hindi derisi, kanat ucu, boyun, kemik zarı, damar, sinir, kan pıhtısı ve kas gibi elle ayrıştırılamayan yerlerin çeşitli makineler aracılığıyla kıymaya dönüştürülmesiyle elde edilen mekanik kıymaların maliyeti de önemli oranda düşürdüğünü vurguluyor. Kemiğin üzerindeki bıçakla alınamayan parçaların makineyle alındığını kaydeden Attepe, “Bu jiletler o kadar güçlü ki, kemiği de parçalayarak iliğe kadar girebiliyor. Yani, çöp olarak adlandırdığımız vücuda alınmaması gereken kısımları da kıymanın içine ekliyorlar böylece. Bu kemikler ise mezbahalardan, kesim yerlerinden toplanarak işleniyor. Genel olarak ise endüstriyel üreticilere gidiyor bu kıymalar. Kullanımı çok yaygın ve her halükarda baharat ve katkı maddeleriyle tadını gölgeleyebiliyorlar. Tebliğ değiştirilerek mekanik kıyma kaldırıldı. Ancak henüz mekanik kıymayı kullananlarla ilgili bir teşhir yapılmadı.” diyor.

Leşlerden dahi kıyma yapılabiliyor
Hazır kıymaların iç ve dış sıcaklıklarının farklılık gösterdiğini belirten Gıda Hijyenistleri Derneği Başkanı Veteriner Hekim Dr. Can Demir, yüzde 75’inin koşullara uygun saklanmadığını söyledi. Öte yandan etiket bilgilerinde ve yapılan serolojik analizlerde sığır yazılmasına rağmen yüzde 7’sine koyun, yüzde 2,4’üne ise kanatlı eti karıştırıldığı tespit edildi. Can Demir, genelde koyun ve kanatlı hayvanların tüketilmeyecek kısımlarının bu şekilde kıymaya ilave edildiğini vurguladı. Bakteri sayımında ise yüzde 9’a yakınının patojen olarak adlandırılan ağır hastalıklara ve zehirlenmelere neden olacak zararlı bakterileri içerdiği tespit edildi. Yani buna göre kıymalardan alan her on kişiden birinin zehirlenmesi ve ölüm tehlikesi geçireceği bildiriliyor. Ayrıca yüzde 10’unun kokuşmuş olduğunu söyledi. Leş hayvanlardan dahi kıyma yapılabildiğini söyledi. Hazır kıyma hususunda vatandaşların, güvendikleri kasapları kolay kolay değiştirmemesi gerektiğini kaydetti.
zaman.com.tr