Bol avlanan balıkçıların gün içinde satamadıkları balıkları dolapta beklettikten sonra satışa sunmaları, hem balık fiyatlarını düşürmüyor hem de depo ve tezgahta bekletilme şartlarına uyulmadığı için tüketici kimi zaman bayat balık tüketmek zorunda kalıyor.

Ondokuz Mayıs Üniversitesi (OMÜ) Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölümü Gıda Bilimi Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Sadettin Turhan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, et çeşitleri içinde en çabuk bozulanın balık eti olduğuna işaret etti.

Bayat balığın gıda zehirlenmelerine yol açtığını vurgulayan Turhan, bu nedenle balık alırken tüketicilerin bazı noktalara dikkat etmesi gerektiği uyarısında bulundu.

Balığın taze olduğu nasıl anlaşılır
Balığın taze olup olmadığını anlamak için gözlerine bakmak gerektiğini söyleyen Turhan, taze balığın gözlerinin canlı ve parlak, bayat balıkların ise gözlerinin mat ve su kaybından dolayı içe çökmüş olduğunu belirtti.

Taze olup olmadığı konusunda balığın solungaçlarının da iyi fikir verdiğini ifade eden Doç. Dr. Turhan, taze balıkların solungaçlarının parlak kırmızı renkte, bayat balıkların ise solgun, kahverengimsi renkte olduğunu ve kötü koktuklarını anlattı.

''Satıcılar bazen solungaçları kırmızı boya ile boyama yoluna gidebiliyor, tüketicinin buna da dikkat etmesi gerekir" diyen Turhan, balığın taze olup olmadığını anlamanın bir başka yolunun da balığa dokunmak olduğunu vurguladı.

Turhan, şöyle konuştu:
"Balığa parmakla dokunmamız da balığın taze mi bayat mı olduğu hakkında bilgi verir. Parmakla balığın üzerine bastırdığımızda bayatsa parmak izimiz balığın üzerinde kalır, balık taze ise tekrar eski durumunu alır. Balığın taze olup olmadığını anlamak için önemli bir nokta da balığı boynundan kalem gibi yatay olarak tutmaktır. Balığı kalem tutar gibi yatay şekilde tutun, aşağı doğru eğilmiyorsa tazedir. Bir başka nokta da balığın karın kısmına bakmaktır. Büyük balıklarda özellikle mikrobiyal faaliyetten dolayı karında bir şişme olur. Bu, bayat olduğunu bize ifade edebilir. Hassas burnu olanlar içinse en önemli parametre balığın kokusudur. Bayat balık kötü, itici, amonyak kokar, taze balık ise deniz ve yosun kokar."

"Donmuş balık çözüldükten sonra tekrar dondurulmamalı"
Balığın istenilen koşullarda bekletilmemesi halinde ya da soğukta uzun süre bekletilmesi halinde yavaş yavaş bayatladığını ve tamamen bozulduğunu anlatan Turhan, şunları kaydetti:

"Bayatlamanın son aşamasına gelmiş balıklar gıda zehirlenmesine neden olur. Balık taze ise dondurucuda 3-4 ay saklanabilir. Balığı diğer et ürünleri gibi çözüldükten sonra hemen tüketmek gerekir. Balıkçılar, balıkların bol avlandığı dönemde soğuk hava deposunda depoladıkları balıkları çözdürerek tüketiciye sunuyor. Bu balıkların tamamını satamıyor, tekrar dondurup çözdürüp tüketiciye veriyorlar. Bu çok tehlikeli. Bunların kontrollerinin yeterince yapılması lazım."

Doç. Dr. Turhan, tüketicilerin balığı bildikleri, güvendikleri ve sürekli alışveriş yaptıkları balıkçıdan almalarını önerdi.