Bu kapsamda, piyasalara acil müdahale edilmesinin gerektiği durumlarda, TMO'nun yaptığı ithalatların, daha kısa sürede ve daha hızlı gerçekleştirilmesi amacıyla Kamu İhale Kanunu kapsamına dışında tutulması amacıyla Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı'nca çalışma başlatıldı. TMO Genel Müdürü Mesut Köse, AA muhabirine yaptığı açıklamada, TMO'nun yurtta hububat fiyatlarının üreticiler yönünden normalin altına düşmesini ve tüketici halk aleyhine anormal derecede yükselmesini önlemek, bu ürünlerin piyasasını düzenleyici tedbirler almak ve gerektiğinde Bakanlar Kurulu kararı ile hububat dışındaki diğer tarım ürünleri ile ilgili verilecek görevleri yürütmekle görevli olduğunu belirtti.

Bu görev doğrultusunda, TMO'nun hububat ürünlerinin dışında fındık ve kırmızı mercimek ürünleri piyasasında da müdahale ettiğini anlatan Köse, müdahale yöntemlerin belirlenmesinde üretimin sürdürülebilirliği, üretici maliyeti, yurt içi ve dışı fiyatlar, tüketici fiyatları, tarımsal sanayinin hammadde ihtiyacı gibi birçok faktörün dikkate alındığını kaydetti. Köse, şöyle devam etti:

''1938'den bu yana belirli geleneksel müdahale yöntemleriyle piyasaları düzenleyen TMO, özellikle dünyada gıda krizi olarak adlandırılan 2007-2008 döneminden sonra, yurt içi ve dışı piyasaları çok daha yakından takip eden, piyasalara gerektiğinde müdahale eden bir yapı ve uygulamayı benimsenmiştir.

Ülkemizde hububat hasat dönemine az bir süre kalmıştır. Kurum olarak hasat dönemlerinde üreticiden, herhangi bir miktar sınırlaması getirilmeden, talep etmesi durumunda ürettiği ürünün tamamı satın alınmaktadır. Bu türden alımlarda Kamu İhale Kanunu (KİK) kapsamında da herhangi bir sınırlama bulunmamaktadır.''



''KİK prosedürü nedeniyle müdahalelerde yeterince etkin olunamıyor''

Yoğun ihracat yapıldığı yıllarda oluşan hammadde ihtiyacının karşılanması için yurt içi piyasaların düzenlenmesi amacıyla nadiren de olsa Bakanlar Kurulu kararlarıyla ithalat yapılabildiğine işaret eden Köse, kurum tarafından gerçekleştirilen söz konusu ithalatların uzun süreler gerektiren KİK prosedürüne tabi olması nedeniyle zaman zaman piyasalara müdahalelerde yeterince etkin olunamadığını söyledi.

Köse, bu nedenle, TMO'nun yaptığı ithalatların KİK kapsamı dışına tutulmasının daha hızlı müdahale için önemli olduğuna dikkati çekti.

Avrupa Birliği'ndeki düzenleme kurumlarının yapılarına benzer şekilde piyasalara çok daha hızlı ve etkin müdahale edebilmek amacıyla o kurumlarda mevcut olan bazı piyasa düzenleme fonksiyonlarının TMO tarafından da uygulanabilir hale getirilmesi gerektiğini ifade eden Köse, TMO'nun mevcut yapısını güçlendirmeye yönelik çalışmaların sürdürüldüğünü kaydetti. TMO Genel Müdürü Köse, şunları kaydetti:

''Piyasalara acil müdahale edilmesinin gerektiği durumlarda, ithalatların çok kısa sürede gerçekleştirilerek söz konusu ürünlerin ülkemize getirilmesi gerekmektedir. KİK kapsamı dışında olunsa bile TMO'nun kendi ihale mevzuatı olduğundan ithalat yine bir prosedüre dayalı olarak gerçekleştirilecek, ancak bekleme ve itiraz süreleri ile ürünün ithalat prosedürü daha hızlı olacağından piyasalara hızlı ve etkin bir şekilde müdahale edilebilecektir.

TMO'nun mevcut yapısının güçlendirilmesiyle ilgili olarak yürütülen bütün bu çalışmalar neticesinde, mevzuatında belirlenmiş görevler çok daha etkin ve süratli bir şekilde yerine getirilebilecektir.''

Piyasayı düzenleyen müdahale eden kurumların dalgalanma dönemlerinde daha hızlı müdahale etmesi gerektiğini vurgulayan Köse, hızlı müdahale edebilmek için hızlı operasyon yapabilmek gerektiğini, operasyon ne kadar gecikirse de müdahalenin etkisinin o kadar zayıf kaldığını sözlerine ekledi.