Türkiye'nin ilk internet tabanlı yeni nesil kooperatif yapılanması hayata geçiyor. 'Gıda-Tarım Alanında Yeni Nesil Yapılanma ile Yerel Kalkınma Projesi' kapsamında, tarım örgütlerinin de katılımı ile online bir kooperatif oluşturulacak. İl ajansları vasıtasyla 81 ilin tamamına yayılacak proje ile yurt içi ve yurt dışından, ürün, üretici, tüccar ve tüketicileri buluşturacak borsa tarzında pazar ve piyasa oluşturulması hedefleniyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'nın da ortak olduğu proje kapsamında, paydaşlara, banka güvencesinde alım satım imkanı sunuluyor. 

Proje ile ilgili bilgi veren Proje Koordinatörü Mehmet Barutcu, "Proje Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesinin de katkılarıyla 3 yıl gibi bir süreçte bugünkü şeklini aldı. Dünyada benzer örnekleri olmakla birlikte tam anlamıyla projenin detaylarını kapsayan bir örneği yok"dedi. İl merkezlerinde kurulacak ajanslar aracılığı ile ürün ve para güvenliğinin banka güvencesi altına alınacağını söyleyen Barutçu, "Kredi imkânları sunulan sistemde Tarımsal Enformasyon Merkezi desteği ile kesintisiz ve güvenilir bilgi akışı sağlanacak. Sistem üretici ile satıcıyı portal üzerinden aynı havuzda buluşturacak. Türkiye genelinde ve yurtdışında geniş bir pazar ortamı ve ürün değerinde pazarlama imkânı sağlanacak"bilgilerini verdi.

Fonlar,  proje ortaklarına destek olarak aktarılacak
Projeye ilk katılımı sağlayarak projenin ilk şubesini Eskişehir'de oluşturan ise Turkuvaz Yarasa Gübresi Tarım Ürünleri Şirket Müdürü Cengiz Yurtay oldu. Yurtay, AB uyum süreci çerçevesinde şart koşulan "İyi Tarım Uygulamaları"nın getirildiği sistemde oluşturulan fonların kooperatif ortaklarına destek ve dayanışma karşılığı geri döneceğini bildirdi. Projenin il ajansları vasıtasıyla 81 ile yayılacağını belirten Yurtay, ortaklara kendi ticari gelirleri dışında ekstra gelir desteği sağlandığını belirtti. STK fonlarının desteklendiğini ve tüm ürünlerde uygulanacak kare kod sistemiyle ürün güvenilirliği sağlandığını söyleyen Yurtay, projede,  gıda ticareti yapan esnaf yani market, manav, aktar nüfusunun yüzde 20'sinin de üyelik kapsamına alınabileceğini belirtti. Ajansın ortakları arasında gıda işleyen sanayicilerin, hazır gıda üreticileri, gübre, yem tohum, makina, ekipman gibi tarımsal girdi üreten sanayiciler ile son tüketicilerin yer alacak"dedi.

3 yılda 5 milyon aktif ortak
Projenin birinci yılında 500 bin aktif ortağı  hedeflediğini kaydeden Cengiz Yurtay, üçüncü yılında ise aktif ortak sayısının 5 milyona ulaşacağını söyledi. Her ilde ve potansiyel ilçelerde ekspertiz ve laboratuar hizmet ağı oluşturulacağını dile getiren Yurtay, lojistik depolar, nakliye ve servis ağı oluşturularak ikinci fazda evlere kadar son tüketiciye yönelik servis ağı oluşturulacağını söyledi. Yurtay, projenin beşinci yılında Kooperatif Bankası kurmanın amaçlandığını ifade etti.

Projenin destekçileri arasında, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı,  Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi,  Türkiye Tüketim Kooperatifleri Merkez Birliği,  Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu ve KÖY-KOOP yer alıyor. 

ÇKS'ye üye olabilecek kesimler
*ÇKS'ye (Çiftçi Kayıt Sistemi)  kayıtlı tüm üreticiler, Türkiye nüfusunun %30'u,
*Gıda ticareti yapan esnaf (market, manav, aktar) nüfusun %20'si,
*Gıda işleyen sanayiciler, nüfusun %5'i,
*Hazır gıda üreticileri, nüfusun %10'u,
*Tarımsal girdi üreten sanayiciler (gübre, yem tohum, makina, ekipman), nüfusun %5'i,
*Son tüketiciler (projenin ikinci fazında), Türkiye nüfusunun %100'ü.

5 yılda 5 milyon aktif ortağa ulaşacak
*Projenin birinci yılında 500 bin  aktif ortak sayısına ulaşmak,
*Projenin üçüncü yılında 5 milyon aktif ortak sayısına ulaşmak,
*Her ilde ve potansiyel ilçelerde ekspertiz ve laboratuvar hizmet ağı oluşturmak
*Lojistik depolar, nakliye ve servis ağı oluşturmak,
*İkinci fazda evlere kadar son tüketiciye yönelik servis ağı oluşturmak,
*Projenin beşinci yılında Kooperatif Bankası Kurmak.
Abdullah Sönmez - Dünya