Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı, buğdayda kalite ve verim kaybına yol açan süneye karşı 2012 yılında 10 milyon dekar alanda mücadele yürüttü. Bakanlık bu sayede 1 milyon 800 bin ton buğdayı süne zararından kurtararak milli ekonomiye 1,2 milyar lira kazandırdı.

Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamaya göre, buğday üretiminde süne zararlısının yol açtığı ve yüzde 70'e varan verim ve kalite kaybının önüne geçmek için Bakanlık, 52 ilde süne ile mücadele çalışması yürüttü.

Bu yıl iklim şartlarının olumsuz etkisiyle geçen yıla oranla artış gösteren süneye karşı çalışma alanını genişleten Bakanlık, 40 milyon dekar alanda arazi kontrol ve takip çalışması yaptı.

569 ekip ve bin 903 teknik personel, 7 bin 294 köyde süneye karşı kışlak, kıymetlendirme, yumurta parazitlenme ve nimf sürveyleri üzerinde çalıştı.

Sürvey çalışmaları sonucunda 14 milyon dekar alanda mücadele kararı alındı. Mücadele kapsamında 25 ilde 10 milyon dekar alanda süneye karşı ilaçlama yapıldı.

Süneye karşı ilaçlamanın yanı sıra biyolojik mücadele yöntemi de kullanıldı. Biyolojik mücadeleye destek amacıyla toplam 5 milyon 400 bin faydalı böcek salındı. Çiftçi eğitimini de program kapsamında değerlendiren Bakanlık, 65 bin çiftçiye süne ile mücadele eğitimi verdi.

Mücadele için 5 milyon lira harcanan alandan 2 milyon 500 bin ton dolayında buğday hasat edildi. Bu miktarın 1 milyon 800 bin tonu süne mücadelesi sonucunda kurtarıldı. Buğdayın taban fiyatı göz önüne alındığında süneye karşı mücadele sayesinde 1,2 milyar lira milli ekonomiye katkı sağlandı.

Süne ile mücadele buğdayda kaliteyi artırdı
Süne buğday taneleri sertleşmeden içeriğinin büyük bir kısmını emerek bitkiye zarar veriyor. Bunun sonucunda buğdayın içi büyük ölçüde boşalarak hafifliyor ve buruşuk bir görünüm kazanıyor. Buğday tanesi sertleşince ise süne vücudundan salgıladığı sindirim salgısı ile bazı enzimlerle olgunlaşmış taneleri yumuşatıp glutende yumuşamaya neden oluyor.

Sünenin tarlada başaktaki daneleri emerek yaptığı zarar, buğdayı işleme sırasında özellikle de ekmekçilikte kaliteyi doğrudan etkiliyor. Gluten yapısı bozulduğundan ekmekte istenilen kabarma sağlanamıyor. Bu kapsamda buğdayın kalitesi de belirli sayıdaki veya miktardaki buğdayın içinden tespit edilen emgili (zarar görmüş) danelerin sağlam danelere oranı ile ölçülüyor. Emgi oranı düştükçe buğdayın kalitesi artıyor.

Bakanlığın son yıllarda yürüttüğü çalışmalar sonucu 2003 yılında yüzde 1,2 olan emgi oranı, yüzde 0,69'a kadar düşürüldü. Bu sayede buğdaydaki kalite oranı artırıldı.