Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca görüşe açılan taslak düzenlemelere göre, peynir ve zeytine tuz, meyve suyuna ise şeker "ayarı" yapılacak.

Peynirlerdeki tuz oranı yüzde 12,5-40 arasında azaltılacak, ambalajsız peynirler pazar yerlerinde satışa sunulamayacak ve peyniri olgunlaştırma süresinin en az 8 ay olması zorunluluğu getirilecek. Piyasadaki zeytinlerde maksimum tuz limiti yüzde 9 olacak ve zeytinin değişik soslar, baharat veya diğer yenilebilir maddelerle karıştırılması veya marine edilmesi halinde ürün "salata zeytin" olarak ifade edilecek.

AA muhabirinin aldığı bilgiye göre, Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı peynirden zeytine, bebek mamalarından gıda ile temas eden madde ve malzemelere ilişkin birçok kalemde yeni taslak tebliğleri görüşe açtı. Buna göre, Türk Gıda Kodeksi Sofralık Zeytin Tebliği yeniden düzenlendi. Görüşe açılan ve değerlendirme toplantısıyla son şekli verilerek Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonunda görüşülecek taslak, uygun görülmesi halinde yayımlanacak. Taslakla, zeytindeki tuz miktarını minimum olarak belirleyen mevcut düzenleme yerine tuz miktarına maksimum miktar getirilecek.

Taslak tebliğde zeytin çeşitleri ve teknolojik gereksinimler göz önünde bulundurularak piyasadaki zeytinlerde maksimum tuz limiti yüzde 9 olarak belirlendi. Böylece zeytinlerde kullanılacak tuz miktarına kısıtlama ve sınırlandırma getirildi. Tuz oranı maksimum yüzde 4 olan zeytinler için "az tuzlu" ifadesi kullanılabilecek. Tuz ve pH analizleri zeytin etinde yapılacak. Zeytinin değişik soslar, baharat veya diğer yenilebilir maddelerle karıştırılması veya marine edilmesi halinde ürün "salata zeytin" olarak ifade edilecek. Bu üründeki zeytin oranı en az yüzde 55 olacak.

Taslakta dane iriliği/kilogram tanımı da yapıldı. Buna göre, zeytinin dane iriliği ambalaj üzerinde belirtilen en düşük dane sayısından daha az, ancak ambalaj üzerinde belirtilen en yüksek dane sayısından en fazla yüzde 1 daha çok olabilecek. Ambalajsız olarak piyasaya arz edilen ürünler satış yerlerinde alıcının el değmesini engelleyecek şekilde muhafaza edilecek. Ambalajsız olarak piyasaya arz edilen ürünlerin muhafaza edildiği yerlerde alıcının rahatlıkla görebileceği büyüklükte tezgah etiketleri yer alacak. Taslakla halen faaliyet gösteren işletmelere tebliğin yayımından sonra 1 Ocak 2015 tarihine kadar uyum süresi verilecek ancak bu tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri tarafından piyasaya arz edilen ürünler 1 Ocak 2016 tarihine kadar piyasada bulunabilecek.

Küflü peynirde kullanılacak küfler belirlendi
Bakanlık görüşe açtığı Türk Gıda Kodeksi Peynir Tebliği taslağıyla peynirlerin etiket bilgilerinde, üretim tarihi ve "çiğ sütten üretilmiştir" ibaresinin yer alması zorunluluğu getirdi. Taslak yasalaşırsa peyniri olgunlaştırma süresinin en az 8 ay olması zorunluluğu getirilecek.

Türkiye'de peynir ile ilgili Türk Gıda Kodeksi kapsamındaki ilk düzenleme olacak olan taslağa göre, peynirlerin tuz içerikleri yüzde 12,5-40 arasında değişen oranlarda azaltılacak. Peynirlerin sertlik karakterleri, yağlılık sınıflandırması ve olgunlaşma sürelerini belirleyen taslak tebliğ, küflü peynirlerde kullanımına izin verilen küfleri de belirliyor.

Çiğ sütten üretilen peynirlere ilişkin Türkiye'de yaygın olarak üretilen peynirlerin içerebilecekleri maksimum nem miktarları belirlendi. Tek bir türe ait süt kullanılarak üretilen peynirlerde türün adı peynir adı ile birlikte belirtilebilecek. "Paçal (karışım)" süt kullanılarak üretilen peynirler in etiketinde "koyun, keçi ve inek sütlerinden üretilmiştir" gibi ifadeler yer alacak. Peynirlere sadece üretim yerinde dilimleme, rendeleme ve ufalama gibi fiziksel işlemler uygulanabilecek, bu peynirler üretim yerinde hazır ambalajlı hale getirilmeksizin piyasaya arz edilemeyecek.

Ambalajsız olarak piyasaya arz edilen peynirler, pazar yerleri gibi açık alanlarda satışa sunulamayacak. "Yağı azaltılmış" veya benzeri ifadeler sadece kuru maddede en fazla yüzde 25'e kadar süt yağı içeren peynirlerde kullanılabilecek. Düzenlemede Türkiye'de yaygın olarak üretilen peynirler (beyaz peynir, kaşar peyniri ve tulum peyniri gibi) de ayrıca tanımlandı.

Saf meyve suyuna şeker katılamayacak
Türk Gıda Kodeksi Meyve Suyu Ve Benzeri Ürünler Tebliğ Taslağı da AB Direktifinde yer alan yeni düzenlemeler esas alınarak hazırlandı. Görüşe açılan yeni taslak düzenlemeye, değerlendirme toplantısıyla son şekli verilerek Ulusal Gıda Kodeksi Komisyonunda görüşülecek ve uygun görülmesi halinde yayımlanacak. Buna göre, mevcut Tebliğde meyve sularına asitlik düzenleyici veya tatlandırma amacıyla 150 gram/litre şeker ilave edilebilmekteyken taslak tebliğe göre meyve sularına ilave şeker katılması yasaklanacak. Tebliğ kapsamında yer alan meyve nektarına üretim teknolojisi gereği şeker ve/veya bal ilave edilebilecek ancak ilave edilen şeker ve/veya bal son ürünün toplam ağırlığının yüzde 20'sinden fazla olamayacak.

Taslağa göre, "Türk Gıda Kodeksi gereğince meyve suları ilave şeker içeremez" ibaresi ürün adı ile aynı yüzde olacak şekilde ürün etiketlerinde yer alabilecek. Ayrıca meyve sularının etiketinde "yüzde 100 meyve suyu" ibaresi kullanılabilecek.

Bu kapsamda "Türk Gıda Kodeksi gereğince meyve suları ilave şeker içermez" ibaresi ürün adı ile aynı yüzde olacak şekilde ürün etiketlerinde yer alabilecek. Mevcut Tebliğde kapsam dışında tutulan domates, yeni Tebliğde yer alacak. Domates suyu ve konsantreden üretilmiş domates suyuna tuz, baharat ve aromatik bitkiler katılabilecek. Taslak yasalaşırsa tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri 1 Ocak 2015 tarihine kadar bu Tebliğ hükümlerine uyum sağlayacak. Ancak bu Tebliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren gıda işletmecileri tarafından piyasaya arz edilen bu Tebliğ kapsamındaki ürünler 1 Ocak 2016 tarihine kadar piyasada bulunabilecek.

Mamalara yeni düzenleme
Türk Gıda Kodeksi Bebek Formülleri Tebliği ve Türk Gıda Kodeksi Devam Formülleri Tebliği taslağı da AB Komisyon direktifi dikkate alınarak hazırlandı. Tebliğlerde ilgili AB direktifinde yapılan değişikliğe paralel olarak güncelleme yapıldı. Taslak hayata geçerse, bebek ve devam formüllerine eklenebilecek amino asitler listesine L-arjinin ve L-arjinin hidroklorür eklenecek. Protein hidrolizatlarından üretilen düşük protein içerikli bebek ve devam formüllerinde kullanılan proteinler listesi güncellenecek. Bebek formüllerinin üretiminde protein kaynağı olarak keçi sütünün kullanımına izin verilecek. Düzenlemeye geçiş süresi altı ay olarak olacak.

Bakanlık ayrıca Türk Gıda Kodeksi Zeytinyağı ve Pirina Yağı Tebliğinde Değişiklik Yapışmasına Dair Tebliği de AB mevzuatında yapılan değişiklik çerçevesinde revize etti. Değişiklik taslağıyla zeytinyağındaki tağşişlerin tespit edilebilmesi için belirlenmiş kriterler yeniden düzenlendi ayrıca zeytinyağında oluşabilecek doğal değişimlerden kaynaklanabilen sapmaların değerlendirilebilmesi için "karar ağaçları" oluşturuldu.

Alüminyum esaslı malzemeye sınırlandırma
TGK Gıda İle Temas Eden Madde ve Malzemeler Yönetmelik Değişiklik taslağıyla plastiklerin gıdayla temas eden madde ve malzeme üretiminde kullanımına AB üyesi ülkelerde belirli koşullara bağlı olarak izin verilecek. Plastik madde ve malzemeler ve kimyasal depolimerizasyon teknikleri kullanılarak monomer/oligomerlerine kadar parçalanan madde ve malzemelerden elde plastikler bu kapsamda değerlendirilmeyecek.

Avrupa Konseyinin gıda ile temas eden madde ve malzemelerle ilgili olarak kurduğu Teknik Komitenin yayınladığı klavuzda da yer alan, gıda ile temas eden alüminyum madde ve malzemelerden alüminyum geçişinin sınırlandırılması için bir limit belirlendi. Buna göre, 5 miligram/kilogram olarak belirlenen ve alüminyum esaslı ürünlerden geçişin sınırlandırılması için etikette yer alması gereken uyarılar için "Meyve suları gibi asidik, hamur gibi bazik ya da tuzlu gıdaların depolanması, pişirilmesi ya da işlenmesi için kullanmayınız" veya "sadece buzdolabı koşullarında muhafaza için kullanınız" ifadeleri kullanılacak.

Taslak yasalaşırsa bu düzenleme için yönetmeliğin yayımı tarihinden önce faaliyet gösteren işletmelere 31 Aralık 2015 tarihine kadar uyum süresi verilecek.