Dünya Sağlık Örgütü, her yıl 250 bin çocuğun A vitamini eksikliği yüzünden hayatını kaybettiğini bildiriyor. Bağışıklık sisteminin enfeksiyonlarla mücadele etmesini sağlayan, görme duyusunun gelişmesi için hayati önem taşıyan A vitamininin eksikliği, özellikle sebze ve meyveleri az tüketen yoksullar arasında daha yaygın. Bu nedenle uzmanlar, ucuz temel gıdaları daha besleyici hale getirmeye çalışıyor.

Nijerya’da manyok olarak da bilinen kasava adlı kök bitki, en önemli temel gıdalardan biri. Manyok üreticisi Peter Kulakow, bu bitkinin Nijeryalılar için çok önemli olduğunu söylüyor: “Nijerya’da her gün kişi başına 450 gram manyok tüketiliyor. Manyok, kahvaltı, öğlen ve akşam yemeklerinde mutlaka sofralarda yer alır.”

Çok su gerektirmeyen ve sıcak iklimlerde yetişen, nişasta oranı yüksek bu kök bitki, Sahra Çölü’nün güneyindeki ülkelerde çok tüketiliyor. Uluslararası Tropik Tarım Enstitüsü’ne göre bu bölgede alınan kalorinin üçte biri, manyok kaynaklı.

Ancak Peter Kulakow, manyokun önemli bir eksikliğine işaret ediyor: “Beyaz manyokta hemen hemen hiç A vitamin yok.”

Nijeryalı çocukların üçte birinde A vitamin eksikliği görülmesinin nedeni de bu.

Araştırmacılar, bu eksikliği gidermek için yeni bir manyok türü üretiyor. Bu yeni türde A vitamini de var.



Paul Ilona: “İki tür manyok var. Bunda hemen hemen hiç A vitamin yok. Bu nedenle bitkinin rengi, beyaz. Bu tür ise oldukça çok miktarda A vitamin içerdiği için rengi sarı.”

Uzman Paul Ilona, sarı rengin betakarotenden kaynaklandığını, bu maddenin havuca da aynı rengi verdiğini söylüyor.

Bazı manyok türlerinde A vitamini doğal olarak bulunuyor.  Bu nedenle A vitamin oranını yükseltmek için bitkinin genetiğini değiştirmeye gerek kalmıyor.

Paul Ilona: “Manyok bitkisinin nişasta ya da şeker oranını yükseltmek ya da daha fazla ürün elde etmeye yönelik üretim yapmak mümkün. Üreticiler, bitkinin içindeki A vitamin oranını yükseltmek için de aynı yolu kullanıyor.”

Sarı türdeki A vitamin oranı şu anda uzmanların gelmek istediği seviyenin üçte birinde. Ilona, bu oranın A vitamin eksikliğini gidermese de yine de yararlı olacağını söylüyor.

Şimdi önemli olan sarı manyokun çiftçilere ulaşması. Uzmanlar son birkaç yıldır çiftçilere dağıtmak için yeterli miktarda ürün elde etmeye çalışıyordu. Bu yıl 100 bin çiftçiye yeni bitkiler dağıtılacak.

Peter Kulakow, “2013, manyok için önemli bir yıl çünkü Nijerya’da ilk kez çiftçiler bol miktarda sarı manyok bitkisi almaya başladı” diyor.

Sarı manyok, %40’ı manyok unundan yapılmış ekmek gibi Nijeryalıların sık sık tükettiği gıdalara dönüştürülecek.

Sarı manyokun rengini daha da koyulaştırma ve vitamin oranını arttırma çalışmalarıysa devam ediyor.
amerikaninsesi.com