Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, yeni hal kayıt sistemi ile sebze ve meyvelerin künyesi olacağını belirterek, "Artık hiçbir satıcı her domatesi Ayaş domatesi diye satamayacak veya her portakala Finike portakalı diyemeyecek" dedi.
Bakan Yazıcı, yaklaşık 75-80 milyar liralık bir sektör olan yaş meyve ve sebze ticaretini düzenlemek amacıyla 5957 sayılı yeni Hal Kanunu çerçevesinde Hal Kayıt Sisteminin oluşturulduğunu söyledi.
Sistem ile tarladan sofraya, üretimden satışa ve tüketiciye erişimine kadar sebze ve meyve sektörünün tüm aşamalarının kayıtlı hale geleceğini anlatan Yazıcı, teknolojik ve bilişim olanakları hazırlanarak uygulamaya konulan sistemin başında bazı aksaklıklar olabileceğini, yaşanan aksaklıkların da zaman içinde çözüleceğini kaydetti.
Yola ürün dökülmeyecek
Yazıcı, "Bu sistemi birlikte başarıya ulaştıracağız. Bizim çabamız, gayretimiz bu. Bu başarıya ulaşınca herkes kazanacak. Üreticinin ürettiği ürün kamyonlara yüklenip yollara dökülmeyecek, çöplüklere atılmayacak. Üretici de komisyoncu da emeğinin karşılığını alacak" diye konuştu.
Sistemle ilgili rehberlik yapacak ve sistemi denetleyecek kurumun Gümrük ve Ticaret Bakanlığı olduğunu kaydeden Yazıcı, görevini yerine getirmeyenlere de ağır yaptırımlar uygulanacağını bildirdi.
Vergiyi komisyoncu ödeyecek
Yeni Hal Kanunu ile üreticinin üzerindeki hal rüsumu yükünün kaldırıldığını belirten Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, üreticinin bundan sonra hal rüsumu ödemeyeceğini, komisyoncunun ödeyeceğini dile getirdi.
Belediyelerin tahsil edilen rüsumu paylaşımına ilişkin de kriterler getirildiğini ifade eden Yazıcı, bu paylaşımın hiçbir çekişmeye mahal vermeden tamamen elektronik ortamda yapılacağını söyledi.
Cezası 6 bin lira
Yeni hal kayıt sistemi ile ürünlerin künyesinin olacağını kaydeden Yazıcı, şöyle konuştu:
"Satın almak için tedarikçiye gittiğinizde ihtiyacınız olan domatesi alırken künyesine bakacaksınız. Nerede üretilmiş, ne zaman hasadı yapılmış, tüm bunları göreceksiniz. Ürünün künyesi olacak, bunu ileride çok daha yaygın hale getireceğiz. Künyeyi aslında renkli çıkaracaktık ama maliyet artmasın diye siyah-beyaz yaptık. İleride bu belki barkoda dönüşecek. Artık hiçbir satıcı her domatesi Ayaş domatesi diye satamayacak veya her portakala Finike portakalı, Anamur muzu diyemeyecek. Çünkü künye olacak. Künyeyi değiştirirse ne olur? Cezası 6 bin liradan başlıyor. Künye koymamak ya da farklı koymanın idari yaptırımı 6 bin lira. Bu alanda bugüne kadar var olan sorunları, kayıtdışılığı, tarladan sofraya inşallah hem üretici hem de bu işin ticaretini yapanlar hak kuralları içerisinde hak ettiklerini alacaklar. Tüketici de kaliteli, hijyenik, standardı belirlenmiş meyve ve sebzeye güven içinde erişebilecek."