Normal büyüme, gelişme ile beyin ve vücut işlevleri için mutlak gerekli bir element olan iyotun eksikliği, pek çok önlenebilir sağlık sorununu da beraberinde getiriyor.
Tuzun dengesiz kullanımından kaynaklanabilecek sağlık sorunları ile mücadelenin yanında iyot eksikliğinden kaynaklanan hastalıkların önlenmesi için çalışmalar halen devam ediyor.
Dünya Sağlık Örgütü (WHO), nüfusunun yüzde 10'unundan fazlasında tiroit rahatsızlığı olan bölgeleri 'endemik guatr bölgeleri' olarak kabul ediyor. Türkiye de bu bölgelerden biri. Bu durumun ana nedenlerinden biri de; iyot yetersizliği. Türkiye'de, "İyot Yetersizliği Hastalıkları" önemli bir halk sağlığı sorunu. Bu sorunu ortadan kaldırmak amacıyla Sağlık Bakanlığı Ana Çocuk Sağlığı ve Aile Planlaması Genel Müdürlüğü 1994 yılında ülke düzeyinde İyot Yetersizliği Hastalıkları Ve Tuzun İyotlanması Programı başlatmıştı. Programın temel amacı; toplumu iyotlu tuz tüketimi konusunda bilgilendirerek iyot eksikliği hastalıklarından korumaktı.
Tuzun iyotlanması Türkiye’de 1998 yılından bu yana yasal zorunluluk haline geldi. Tuzun, dengeli kullanımının çok önemli olduğunun altını çizmek için “Hayatın dengesi” mottosu ile çalışan Estuz, sağlıklı bir neslin gelişmesi açısından iyotlu tuz kullanımının önemi konusunda bilinçlenmenin gerekliliğini ifade ediyor.
Estuz Yönetim Kurulu Başkanı Vedat Özdemir, tuzun dengeli kullanımının şart olduğunu ifade ederek ülkemizde iyotlu tuzun kullanımının yaygınlaşması gerektiğini söyledi. Özdemir; “İyot, insan vücudunda çok az bulunan, normal büyüme ve gelişme için gerekli olan önemli bir mineraldir. Yetersiz iyot alımı başta tiroit kanseri gibi birçok hastalığa ve sağlık sorununa neden olmaktadır. İyot yetersizliği sonucunda tiroit bezinden kana geçen hormonlar yeterli miktarda yapılmamaktadır ve bu yüzden zeka ve büyüme geriliği, guatr, ölü doğum, cücelik, sağırlık gibi ciddi sağlık sorunları ortaya çıkmaktadır. Ülkemizde ise besinlerin yetiştiği toprak ve sudaki iyot yetersizliği nedeniyle kişilerin günlük iyot ihtiyaçlarını karşılamaları için iyotlu tuz kullanmaları gerekmektedir” dedi.
750 milyon kişiyi ilgilendiriyor
Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre günlük gereksinim olan iyot yeterince alınamadığı için 740 milyon insanın (dünya nüfusunun %54’ü) guatrdan ve benzeri iyot yetersizliği hastalıklarından etkileniyor. Yapılan tahminlere göre, her yıl doğan yaklaşık 40 milyon çocuk, annelerinin diyetinde yeterince iyot olmadığından farklı ölçülerde zihinsel gerilik riskiyle karşı karşıya kalıyor. Bunun engellenmesine yönelik olarak bireylerin günlük iyot ihtiyaçlarının karşılanması ve sorunların çözümü için tuzun iyotla zenginleştirilmesi yoluna gidiliyor. Bu yöntem ile ülkemiz çocuklarını tehdit eden iyot yetersizliğine bağlı hastalıklar, yetersiz gelişme gibi sorunların önlenmesi amaçlanıyor.
Tuz herkes tarafından yaygın olarak kullanılıyor. Tuzun iyotlanması renk-koku-tat değişikliğine sebebiyet vermiyor ve maliyet olarak da herhangi bir yük getirmiyor.