Gıda enflasyonu aşağı çekti

Yıllık enflasyon haziran ayı itibariyle TÜFE’de yüzde 6.24, ÜFE’de ise yüzde 10.19 oldu. Enflasyonun düşüşe geçmesinde, yazla birlikte gündeme gelen gıda ucuzluğu etkili oldu. Enflasyon haziran ayında gıda ve alkolsüz içecek fiyatlarındaki düşüş nedeniyle, beklentilerin üzerinde düşüş göstererek iyimser bir seyir izledi. Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) haziran ayı rakamlarına göre enflasyon, tüketici fiyatlarıyla (TÜFE) yüzde 1.43 gerilerken, üretici fiyatlarıyla ise yalnızca yüzde 0.01 arttı. Haziran ayı itibariyle yıllık enflasyon ise TÜFE’de yüzde 6.24, ÜFE’de ise yüzde 10.19 olarak gerçekleşti. Beklentiden fazla düşüş Merkez Bankası’nın haziran ayı ikinci dönem beklenti anketinde, TÜFE artışı beklentisi yüzde 0.02 düzeyindeydi. Piyasa beklentisi ise TÜFE’nin eksi çıkacağı yönünde oldu. Beklenti yüzde -0.05 ile -1.30 aralığında değişiyordu. Ayrıca, Merkez Bankası’nın son Para Politikası Kurulu toplantı özetinde, mayıs ayında sıçrama gösteren işlenmemiş gıda fiyatlarının haziran ayında belirgin düşüş göstereceği belirtilmiş ve bu düzeltmeyle yıllık enflasyonun, Enflasyon Raporu’nda öngörülen seviyelerine döneceği kaydedilmişti. Ancak, haziran ayı enflasyonu beklentilerin üzerinde düşüş göstererek, yüzde 1.43 azaldı.
Gıda ve içecek ucuzladı TÜFE’de ana harcama grupları itibariyle bir ay önceye göre en yüksek artış yüzde 1.41 ile eğitim grubunda görüldü. Haziran ayında endekste yer alan gruplardan eğlence ve kültürde yüzde 1.19, çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 1.07, haberleşmede yüzde 0.71, giyim ve ayakkabıda yüzde 0.64, ev eşyasında yüzde 0.55, lokanta ve otellerde yüzde 0.48, ulaştırmada yüzde 0.32, konutta yüzde 0.24, sağlıkta yüzde 0.04 artış meydana geldi. Gıda ve alkolsüz içeceklerde ise yüzde 6.40 düşüş görülürken, alkollü içecekler ve tütün grubunda değişim olmadı.
Yıllıkta artış var Yıllık bazda TÜFE’de en yüksek artış yüzde 9.50 ile ulaştırmada meydana geldi. Artışın yüksek olduğu diğer harcama grupları şöyle sıralandı: “Çeşitli mal ve hizmetlerde yüzde 9.11, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 8.13, ev eşyasında yüzde 7.59, lokanta ve otellerde yüzde 7.50, giyim ve ayakkabıda yüzde 6.53.”
Tarım azaldı, sanayi arttı ÜFE ise 2011 Haziran’da aylık bazda yüzde 0.01, yıllık bazda yüzde 10.19, yılın ilk yarısında yüzde 6.21, 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 9.42 yükseldi. Aylık değişime bakıldığında, tarımda yüzde 3.13 azalma, sanayide ise yüzde 0.68 artış oldu. Tarım sektörü endeksi 6 aylık yüzde 4.01, yıllık bazda yüzde 6.07 ve 12 aylık ortalamalara göre yüzde 14.09 arttı. Sanayi sektöründe 6 aylık yüzde 6.67, yıllık yüzde 11.09 ve 12 aylık ortalamalara göre de yüzde 8.40 artış meydana geldi.
Fiyatlar en az İstanbul’da arttı Haziran’da tüm bölgelerde enflasyon gerilerken, düşüşün en sınırlı kaldığı bölge, yüzde 0.04 ile ‘Erzurum, Erzincan, Bayburt’ oldu. TÜFE’ye göre, düşüşün ülke ortalamasının altında kaldığı bölgelerin başında yüzde 0.26 ile ‘Malatya, Elazığ, Bingöl, Tunceli’, yüzde 0,28 ile ‘Gaziantep, Adıyaman, Kilis’ ve yüzde 0.38 ile ‘Van, Muş, Bitlis, Hakkari’ geldi. Tüketici fiyatlarının Haziran ayında en fazla düştüğü bölge ise yüzde 2.39 ile ‘Kocaeli, Sakarya, Düzce, Bolu, Yalova’ oldu. Yıllık bazda bakıldığında, fiyatlarda en yüksek artışın gözlendiği bölge ‘Gaziantep, Adıyaman, Kilis’ oldu. Yüzde 8.30 artışın meydana geldiği bölgeyi, yüzde 8.01 ile ‘Hatay, Kahramanmaraş, Osmaniye’, yüzde 7.88 ile de ‘Mardin, Batman, Şırnak, Siirt’ takip etti. Yıllık bazda ülke genelinde ortalama fiyat artışı yüzde 6.24 olarak hesaplanırken, fiyatların en az arttığı bölge, yüzde 5.16 ile İstanbul oldu.
Zam şampiyonu yurtiçi turlar ve hacca gidiş Tüketici fiyatları bazında bakıldığında haziran ayında en yüksek artış yüzde 45.36 ile yurtiçi bir hafta ve daha fazla süreli turlarda görüldü. Yurtiçi turları, hacca gidiş ücreti yüzde 15.70 ile izledi. Gıdada ise zam şampiyonu limon oldu. Limonun fiyatı yüzde 9.04, yer fıstığı fiyatları yüzde 7.53 arttı. Şoför eğitim kurs ücreti, yumurta ve mısırözü yağı fiyatları ise şehirlerarası otobüs ücreti de en yüksek artış gösterenler arasında yer aldı. Geçen ay fiyatı düşen ürünlerin başında ise mevsimin de etkisiyle kiraz geldi. Fiyatı yüzde 68.05 düşen kirazı, yüzde 37.10 ile erik, yüzde 32.43 ile kuru soğan ve yüzde 30.84 ile patates izledi. Domates, kabak, salatalık, dolmalık biber ve taze fasulye de fiyatı düşen ürünler arasında yer aldı.
Çekirdek ‘temkinliliği’ işaret ediyor
Çekirdek enflasyon yerine açıklanan özel kapsamlı tüketici fiyatları endeksi, haziranda aylık bazda mevsimlik ürünler hariç yüzde 0.12, işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0.44 arttı. Fiyatlar, enerji hariç yüzde 1.66 düşüş gösterdi, işlenmemiş gıda ürünleri ve enerji hariç yüzde 1.46 arttı. Enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri hariç yüzde 1.77 düşüş gözlenen endekste, enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatı yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç düşüş yüzde 1.94 oldu. Enerji, alkollü içkiler ile tütün ürünleri ve fiyatı yönetilen, yönlendirilen diğer ürünler, dolaylı vergiler hariç ve işlenmemiş gıda ürünleri hariç yüzde 0.59, fiyatlarda yüzde 0.63 artış gerçekleşti.