GDO’lu pirinç olayında ‘temiz rapor’ şoku

İddianamede Tat Bakliyat'ın Yönetim Kurulu Başkanı Şerafettin Memiş, kardeşi Nasip Memiş ile şirketin Dış Ticaretten Sorumlu Müdürü Ali Sevin hakkında 'Tesesülen Biyogüvenlik Kanunu'na muhalefet etmek suçundan 5-12 yıl hapis cezası istendi. Ayrıca şirket müdürü Ali Sevin, Gıda ve Kontrol Genel Müdürü İrfan Erol, Yardımcısı Ahmet Kavak'ın da aralarında bulunduğu 9 kişi hakkında 'GDO'ların bulaşma değil, ürünlerin genlerinde olduğu, bakanlık laboratuarının da ehil olmadığı bir analizi yapmış gibi adaleti yanılttığı' iddiasıyla suç duyurusunda bulunuldu.
ABD'den ithal edilen ve Mersin Limanı'na getirilen 23 bin tonluk pirinçte GDO saptandığı iddiasıyla geçen ay başlatılan soruşturma kapsamında 9 Nisan'da tutuklanan Göze Tarım A.Ş.'nin yöneticileri Bayram Fettanoğlu kardeşi Fuat Fettanoğlu ve yeğenleri Sezgin Fettanoğlu, Tat Bakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Şerafettin Memiş ile kardeşi Nasip Memiş ve Şirketi Müdürü Ali Sevin, Tiryaki Bakliyat'ın sahibi Ahmet Tiryaki tutuklandıktan sonra bir üst mahkemeye yapılan itiraz üzerine 5 gün sonra tahliye edildi. Tat Bakliyat'a yönelik soruşturmayı sürdüren Cumhuriyet Savcısı Fikret Gönen'in hazırladığı 6 sayfalık iddianame 4'üncü Ağır Ceza Mahkemesi tarafından kabul edildi. İddianamede çok sayıda çelişkili raporun yer aldığı soruşturma kapsamında, son olarak İstanbul Teknik Üniversitesi Moleküler Biyoloji Biyoteknoloji ve Genetik Araştırmalar Merkezi tarafından Amerika ve Hollanda'dan gen getirilerek suça konu numuneler üzerinde gen tanımlama sureti ile analiz yapıldığı belirtildi.

İddianamede, "Analiz sonucu suça konu çeltik numunelerinin genetiği değiştirilmiş pirinç olduğu, temin edilen pirinç genleri ile numuneler karşılaştırıldığında gen ve DNA dizi benzerliğinin birbiri ile yüzde 100 aynı oldukları anlaşılmıştır" denildi.

"TEMİZ RAPORA' KARŞILIK 20 BİN DOLAR" İDDİASI İddianamede, 24 Kasım 2012'de Mersin Kaçakçılık ve İstihbarat Gümrük Muhafaza Müdürlüğü'ne yapılan ihbar üzerine 'Tat' markasıyla bakliyat satan Memişoğlu firması yetkiliklerinin ithalatını istedikleri ettikleri çeltiğin GDO analizini STA Kalite Kontrol Gıda Laboratuarı A.Ş.'de yaptırdıkları, analiz sonucunda çeltiğin GDO'lu olduğu, STA çalışanlarından bir kişinin Memişoğlu Firmasının gümrük işletmelerini yapan İrfan Eroğlu ile görüştüğü, görüşme sonucunda ilgili personelin temiz numune getirerek 20 bin Dolar karşılığında temiz raporu düzenleneceğinin ihbar edildiği anlatıldı.

YANILTICI RAPOR DÜZENLENDİ İddianamede, Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ulusal Gıda Referans Laboratuar Müdürlüğü yetkililerinin ellerinde çeltik geni bulunmadığı, gen tanımlama sureti ile analiz yapma imkanları bulunmadığı halde, bu yönde analiz yaptıklarını belirtmeleri, bu raporları göndermemeleri, çeltiğin bulaşmasız GDO içerdiği tespit edilmesine rağmen, aksi yönde yanıltıcı rapor düzenlemeleri nedeniyle yargı görevi yapanları etkilemeye teşebbüs suçu işlediği vurgulandı.

DÜNYADA YASAKLANDI İddianamede, GDO'lu pirinçlerin dünyada da yasaklandığı vurgulanarak şu ifadelere yer verildi: "2006 ile 2007 yılları arasında, 30'dan fazla ülkede ABD'den ithal edilen pirinçlerde, Bayer firmasına ait ve onaylanmamış 3 adet genetiği değiştirilmiş pirinç türünün izlerinin tespit edildiği, pirincin ise böcek haşaratlarına karşı dayanıklı olduğu anlaşılmıştır. Çin de devlet desteği ile geliştirilmiş GDO'lu bir pirinç ırkı olduğu, pirinç güve türlerine toksik bir protein ürettiği, farelerle yapılan deneyler bu proteinin alerji benzeri sorunlar oluşturduğunu gösterdiği vurgulanmıştır. Bu nedenle dünyada üretiminin yasaklandığı, 2006'da Avusturya, Fransa, İngiltere ve Almanya'da 10 adet, 2007'de Kıbrıs, Almanya, Yunanistan, İtalya, İsveç'te 10 adet, 2012'de Hollanda'da bir adet ithal kontamine pirinç vakası tespit edildiğinin var olduğu görülmüştür."

SUÇ DUYURUSUNDA BULUNULDU Savcı, Tat Bakliyat Yönetim Kurulu Başkanı Şerafettin Memiş, kardeşi Nasip Memiş ile Dış Ticaretten Sorumlu Müdür Ali Sevin hakkında 'Teselsülen Biyogüvenlik Kanunu'na muhalefet' suçundan 5-12'şer yıl hapis cezası istedi. Ayrıca Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Gıda ve Kontrol Genel Müdürü İrfan Erol, Genel Müdür Yardımcısı Ahmet Kavak, denetim ve laboratuvar yetkilileri ve uzmanları Ali Çukur, Kerim Kaya, Tuncay Çınar, Hüseyin Uğur Şaş, hakkında da 'Yanıltıcı rapor düzenleyerek yargı görevi yapanları etkilemeye teşebbüs' suçundan Mersin Cumhuriyet Başsavcılığı'na suç duyurusunda bulunuldu.

GDO'lu pirinç skandalı kapsamında, Gözde Tarım ve Tiryaki Agro şirketleriyle ilgili iddianame hazırlandığı, bu iddianamelerin ilgili Ağır Ceza Mahkemesi'nce devam ettiği belirlendi. Tat Bakliyat yöneticilerinin ise 4'üncü Ağır Ceza Mahkemesi'nde yargılanmalarına önümüzdeki günlerde başlanacak.

İDDİANAMEDEKİ ANLATIMLA GDO'LU PİRİNÇ 'Tat' markası ile toptan ve perakende satışının da olduğu, şirketin prestijli bir firma olması nedeni ile gümrük, işlemlerinde hiçbir kontrol gerektirmeyen Mavi Hat denilen sistem ile gümrük işletmelerini yürütmekte olan bir müessese olduğu görülmüştür. 06.06.2012 tarihinde Tat markasıyla piyasa ürün süren Memişoğlu Tarım Ürünleri Şirketi'nin Mersin Limanı'na Loxandra isimli gemi ile 9.152.491 kilo Amerikan menşeli çeltik getirdikleri, İlk olarak 08.06.2012'de IM024481 sayılı beyanname ile 5.531.860 kilo dökme çeltiğin İl Tarım Müdürlüğü tarafından GDO analizi yaptırılmadan doğrudan gemiden ithal edildiği, GDO'lu çeltiğin piyasaya sürüldüğü, kalan çeltiğin Mersin Gümrük Müdürlüğü'nün antreposuna da konulduğu, ikinci olarak 06.09.2012'de IM038182 sayılı beyanname kapsamında 820.631 kiloluk beyanname için GDO analizinin yerel MRL Laboratuarında yaptırıldığı ve analiz raporu sonucu GDO yönünde rapor alınan çeltiğin ithalatına Mersin Gıda Tarım Ve Hayvancılık İl Müdürlüğü tarafından izin verilmesi üzerine, genetiği değiştirilmiş pirincin şüpheliler tarafından tekrar piyasaya sürüldüğü, üçüncü olarak 05.11.2012'De IM046402 sayılı beyanname kapsamında 1.615.000 kilo çeltiğin GDO analizi yaptırılmadan ithalatının tamamladığı, böylece 9.752.491 kilo çeltiğin 7.146.860 kilosuna GDO yönünden hiçbir kontrol yapılmadan ülkeye sokularak piyasaya sürülmesine olanak sağlandığı, dördüncü olarak şüphelilerin İl Tarım Müdürlüğü'ne başvurarak 1.500.00 kilo çeltiğin ithalatının uygunluğu için izin talep ettikleri, ithalat beyannamelerini uygunluk belgesinin alımından sonra verildiği, Mersin İl Tarım Müdürlüğü tarafından numunenin analizini STA laboratuarına yaptırıldığı, STA Kalite Kontrol Laboratuarı tarafından yapılan analiz sonucunda, 22.11.2012 tarih ve 1208 sayılı rapor ile üründe GDO ve fenarimol pestisit tespit edildi.

TÜBİTAK RAPORU Sürekli olarak GDO tespitinden sonra numuneler üzerinde Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı Ankara Kontrol Laboratuarı tarafından temiz raporlarının alınması üzerine Mersin Kaçakçılık İstihbarat Gümrük Muhafaza Müdürlüğü görevliklerince usulüne uygun numune alınarak TÜBİTAK'a analiz yaptırıldı. TÜBİTAK analizinde buluşma olup olmadığının tespiti için çeltik ve içerisinde eser miktarda bulunan eşyaların ayrıştırılarak analiz istendi. TÜBİTAK'ın 25.12.2012 tarih ve 20661 sayılı raporu ile çeltik içerisinde eser miktarda mısır ve ayçiçeği tohumu görüldüğü, bu ürünlerin ayarı yarı yapılan analizinde ürünlerin uygun olmadığının belirtildiği anlaşılmıştır. Bunun üzerine GDO'lu 1.641.909 kilo çeltiğe el konulmuştur.

İKİ BAKAN "YOK" DEDİ
GDO'lu pirinç tartışmaları üzerine Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanı Mehdi Eker ile Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı dünyada GDO'lu pirinç üretimi olmadığını açıkladı. Yazıcı, bir süre önce geldiği Mersin'de GDO'lu pirinç tartışmalarıyla ilgili şöyle konuştu: "GDO'lu olarak üretilen soya, mısır var ama pirinç yok. Kaldı ki burada söz konusu olan çeltik. Henüz kabuğundan ayrılmamış olan çeltik. Bulaşma olabilir O da yargıda devam ediyor. Yargı süreciyle ilgili bir şey söylemem mümkün değil ama pirincinizi yiyebilirsiniz. Hele hele kilo sorununuz yoksa tereyağıyla pişirip yemenizi tavsiye ederim" açıklamasını yapmıştı. Bakan Mehdi Eker ise dünyada ticarete konu GDO'lu pirinç üretimi olmadığını belirterek, "Vatandaşlarımızın kafasını karıştırmaya, üreticilerimize zarar vermeye hiç kimsenin hakkı yoktur. Dünyada ticarete konu GDO'lu pirinç üretimi söz konusu değil."
radikal.com.tr