Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu tarafından hazırlanan ve Bakanlar Kurulu Kararı olarak Resmi Gazete’de yayınlanması beklenen 2017 Tarım Destekleri Kararnamesi’nde besilik erkek sığır desteğinin yer almaması etçileri harekete geçirdi. İlk kez DÜNYA’da yayınlanan haber üzerine Mersin Kırmızı Et Üreticileri Birliği, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup yazarak desteğin devem etmesini istedi.
Mersin Kırmızı Et Üreticileri Birliği tarafından, "Cumhurbaşkanımız Sayın Recep Tayyip Erdoğan'a" başlığı ile gönderilen mektupta özetle şu bilgilere yer verildi:
“Sayın Cumhurbaşkanımız, altı yıldır uygulanan besilik erkek sığır desteği; verimlilik ve hijyeni hedefleyen, belli bir karkas ağırlığı üzerinde ve Bakanlıktan ruhsatlı mezbaha ve kesimhanelerde kesimi özendiren doğru ve yararlı bir destektir. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında 300 TL/baş, 2014 yılında 200 TL/baş, 2015 yılında 150 TL/baş, sözleşmelilere ise 200 TL/baş ödenmiştir. 2016 yılında ise sadece sözleşmelilere 200 TL/baş ödenmektedir.Maalesef hayvan başına destek miktarı ve buna paralel olarak desteklenen hayvan sayısı her yıl azalmakta ve bu destek yıllardır Bakanlığın istemesine rağmen, destekleme bütçesinde bütçe kalemi olarak yer alamamaktadır. 2017 yılında ise Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu besilik erkek sığır için destek vermeyi uygun bulmamış olup, Bakanlar Kurulu Kararı da bu doğrultuda hazırlanmaktadır. Malumları olduğu üzere ithal besilik hayvanlara destek verilmemekte olup, yurtiçi ve yurtdışı hayvan fiyatlarını dengelemek bakımından bu destek yerinde bir uygulamadır. Ancak, yurtiçinde doğan ve yetiştirilen hayvanlara destek verilmez ise, fiyat farkından dolayı ithal hayvan lehine gelişmeler yaşanır ve devletimizin hedeflediği ve zat-ı alilerinizin sürekli vurguladığı “yurtiçinden kendi ihtiyacımızı karşılama” politikası sekteye uğrar.”
“Sayın Cumhurbaşkanımız, altı yıldır uygulanan besilik erkek sığır desteği; verimlilik ve hijyeni hedefleyen, belli bir karkas ağırlığı üzerinde ve Bakanlıktan ruhsatlı mezbaha ve kesimhanelerde kesimi özendiren doğru ve yararlı bir destektir. 2011, 2012 ve 2013 yıllarında 300 TL/baş, 2014 yılında 200 TL/baş, 2015 yılında 150 TL/baş, sözleşmelilere ise 200 TL/baş ödenmiştir. 2016 yılında ise sadece sözleşmelilere 200 TL/baş ödenmektedir.Maalesef hayvan başına destek miktarı ve buna paralel olarak desteklenen hayvan sayısı her yıl azalmakta ve bu destek yıllardır Bakanlığın istemesine rağmen, destekleme bütçesinde bütçe kalemi olarak yer alamamaktadır. 2017 yılında ise Tarımsal Destekleme ve Yönlendirme Kurulu besilik erkek sığır için destek vermeyi uygun bulmamış olup, Bakanlar Kurulu Kararı da bu doğrultuda hazırlanmaktadır. Malumları olduğu üzere ithal besilik hayvanlara destek verilmemekte olup, yurtiçi ve yurtdışı hayvan fiyatlarını dengelemek bakımından bu destek yerinde bir uygulamadır. Ancak, yurtiçinde doğan ve yetiştirilen hayvanlara destek verilmez ise, fiyat farkından dolayı ithal hayvan lehine gelişmeler yaşanır ve devletimizin hedeflediği ve zat-ı alilerinizin sürekli vurguladığı “yurtiçinden kendi ihtiyacımızı karşılama” politikası sekteye uğrar.”
Destek en az 2-3 yıl daha sürmeli
Yılda kesilen 3 milyon 765 bin sığırın yaklaşık 3 milyon 300 bin başı yurtiçi kaynaklardan karşılandığı, bu sayının artırılarak ithalata ihtiyaç duyulmaması bakımından en az 2-3 yıl daha besilik erkek sığır desteğinin sürdürülmesi gerektiği belirtilen mektupta: “Bu husus desteklemenin birinci gerekçesidir. İkinci gerekçe; desteklerin sağladığı kayıtlılık nedeni ile devlet bütçesine önemli katkısı olmasıdır. Destek için üretici işletme tescil belgesi, hayvan pasaportu yanında kesim cetveli ve/veya fatura ya da müstahsil makbuzu ibraz etmek durumundadır. Teknik yönden Bakanlığımızın kaydına giren ve sistemden düşümü yapılan bu hayvanlar, ekonomik olarak da Maliye kayıtlarına alınmakta, fatura ve müstahsil makbuzu üzerinden stopaj ve mera fonu kesintileri yapılarak devletimizin kasasına girmektedir. Ayrıca bu andan itibaren kayda girdiğinden etin toptan ve perakende ticaretinde geçerli vergiler alınabilmektedir. Ayrıca, desteklemelerden yüzde 2 oranında gelir vergisi kesilmektedir. Üretici destek başvurusu için hayvan pasaportu, işletme tescil belgesi ve destekleme dosyası gibi evraklara Gıda Tarım ve Hayvancılık İl Müdürlükleri döner sermaye işletmelerine hayvan başına yaklaşık 15 TL yatırmaktadır. Bu kalemler hesaplandığında devlet nerede ise destek olarak verdiğini üretici, kesimci, toptancı, market ve tüketiciden geri almaktadır. Üçüncü gerekçe; desteklemelerin belli şartlar çerçevesinde verilmesinden dolayı halk sağlığının korunması ve verimliliğin artmasına vesile olmasıdır.” bilgisine yer verildi.
Erken kesim önlenerek verimlilik artırılıyor
Besilik erkek sığır desteklemesi, hayvan pasaportu olan, Gıda İşletmelerinin Kayıt ve Onay İşlemlerine Dair Yönetmelik kapsamında Bakanlıktan onay belgesi almış kesimhanelerde kestirilen hayvanlara yapıldığı vurgulana mektupta daha sonra şöyle deniliyor:” Dolayısı ile desteklemeler hijyenik ve sağlıklı ortamlarda kesime yönlendirdiğinden halkımızın sağlığı korunmaktadır. Ayrıca, bu kıstas nedeni ile üretici destek almak için kesimlerde onaylı işletme aradığı için, onaysız, ruhsatsız kombina ve kesimhaneler de bir an önce onay almak için çaba göstermektedirler. Bunun dışında destek 200 kg üstü karkasa verildiğinden üreticinin erken kesime gitmesi önlenmekte verimlilik artmaktadır.”
Avrupa ve Amerika da destekliyor
Diğer ülkelerde de besiciliğin desteklendiği hatırlatılarak: “Avrupa Birliği’nde konu ile ilgili fiyat destek mekanizmaları: Müdahale alımları, özel depolama yardımları, doğrudan ödemeler, sığır eti primi ve ihracat teşvikleri adları altındadır. A.B.D.’nin de farklı mekanizmalarla besiciliği, kırmızı et üretimi ve ihracatını önemli kaynaklar ayırarak desteklediği malumdur. Tüm hayvancılık konularına destek verilirken besiciliğin destek dışı kalmaması gerekmektedir; Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ve Hükümetimizin uyguladığı politikalar sayesinde hayvancılığa verilen desteklerin payı toplam destek içerisinde yüzde 30’lara ulaşmıştır. Bunun içinde de besilik erkek sığır desteğinin payı yüzde 1 bile değildir. Ülkemizde süt arzı fazla kırmızı et arzında ise sıkıntı varken besiciliğin destek dışı kalması düşünülemez. Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı’nca çıkarılan Kırmızı Et Strateji Belgesi, Türkiye Ziraat Odaları Birliği’nce hazırlanan Kırmızı Et Danışma Kurulu Raporlarında da desteğin devam etmesi gerektiği gerekçeleri ile belirtilmektedir. Girdi fiyatlarının anormal yükseldiği, döviz kurlarındaki dalgalanmalar ve ithalat için harcanan kaynaklar göz önüne alındığında, yurtiçindeki erkek yavruların besiye alınarak değerlendirilmesi faaliyetinin sürdürülebilmesi için besilik erkek sığır desteğinin verilmesi elzemdir.” görüşüne yer verildi.
Mersin Kırmızı Et Üreticileri Birliği’nin Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a gönderdiği mektubun sonunda ise şöyle denildi: “Zat-ı Alilerinden biz besicilerin sesini duymanızı, hep yanınızda yer alan bizlere sahip çıkmanızı, Milli Tarım Projesinin sonuçları alınana kadar, en azından 2017 yılında da “besilik erkek sığır desteğinin” sürmesini en derin saygılarımızla arz ederiz.”
Besi Erkek Sığır Desteği
YIL Hayvan sayısı(baş) Ödenen destek tutarı(bin TL)
2011* 205.607 58.460
2012 856.928 237.692
2013 1.213.989 327.575
2014 1.206.391 236.538
2015 951.673 139.893
2016 609.000 122.000
* 6 aylık
Kaynak: Dünya