Avrupa tam tahılın adını koyamıyor

Avrupa’da etiket ve beslenme rehberlerinin uyumlaştırılması çalışması olan AB Projesi HealthGrain kapsamında çalışan araştırmacılar, AB genelinde geçerli olacak bir “Tam tahıllı” tanımı oluşturdu.

Tam tahıl tüketiminin arttırılması ile kalp damar hastalıkları ve tip 2 diyabet riskinin azaldığına dair yeterli miktarda bilimsel kanıt bulunması nedeniyle, İngiltere, Hollanda, Almanya ve Amerika’nın da dahil olduğu pek çok ülkede tam tahıl tüketiminin arttırılması tavsiye ediliyor. Ancak neyin tam tahıl olduğuna dair Avrupa’da yasal bir tanım bulunmuyor. Standartlar ülkeden ülkeye değişiklik gösterirken, bazı ülkelerde standart da bulunmuyor.

Bir grup araştırmacının ortaya koyduğu ‘tam tahıl’ tanımı, genel olarak tahılın üç parçasının bileşimini ifade ediyor. Tahılın en büyük kısmı olan ve en fazla nişastaya sahip kısmı olan endosperm, filizlenmenin başladığı tohum ve tahılın koruyucu, yüksek lifli dış kabuğu olan kepek. Ancak İtalya’da tam tahıl olarak tercüme edilen ‘integrale’ kelimesi ile tahılın sadece endosperm ve kepek kısımları kastedilirken, diğer ülkelerde bir tanım bulunmuyor.

Gıda ve Beslenme Araştırmaları Dergisinde yayımlanan rapordaki “tam tahıllı” tanımı şöyle:
“Ekin anızı ve kabuk gibi yenilmeyen kısımlarının ayrılmasından sonra tam tahıllar bütün, kırık ya da toz haline gelmiş tahıl tanelerinden oluşur. Tahılın anatomik bileşenleri; nişastalı endosperm, tohum ve kepek tam bir tahıl tanesini oluşturdukları oranlarda bulunurlar.
Güvenlik ve kaliteye uygun işlemler sırasında gerçekleşen, bileşenlerde küçük çaplı kayıplara (tahılın %2’sinden az ya da kepeğin %10’undan az kayıp) izin verilir.”

Raporun yazarlarından Jan-Willem van der Kamp, günümüzde pek çok değişik ülkeden gelen gıdaların bulunduğuna işaret ederek, “Bir ürün etiketinde yer alan ‘%25 tam buğday unu’ ifadesi, başka bir ürün etiketinde beslenme açısından çok farklı bir anlam taşıyabilir. Eğer ortak bir tanım geniş çapta kabul edilirse, bu tutarsızlığın önüne geçilebilir.” diye konuştu. Van der Kamp; “Almanya gibi bazı ülkelerde tahılın dış yüzeyindeki yabancı maddeleri uzaklaştırmak için dış yüzeyi ayırmak genel bir uygulamadır. Bu nedenle bu seçimi tanımımıza dahil ettik.” bilgisini verdi.

Ülkelerin bu tanımı şimdiden kullanmaya başladıklarını belirten Van der Kamp, söz konusu tanımın tüm Avrupa’da geçerlilik kazanmasının çok iyi olacağının altını çizdi, ayrıca çeşitli ülkelerde faaliyet gösteren büyük şirketlerin de bu tanımı göz önünde bulundurmaya başladıklarını ifade etti.